134
श्चिन्मात्रचिन्तामणिरेष यस्मात् ।
ज्ञानी किमन्यस्य परिग्रहेण ।।१२-१४४।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘ज्ञानी (ज्ञानं) विधत्ते’’ (ज्ञानी) samyagdraShTi jIv (ज्ञानं) gnAnane arthAt nirvikalpa chidrUpavastune (विधत्ते) nirantar anubhave chhe. shun jANIne? ‘‘सर्वार्थसिद्धात्मतया’’ (सर्वार्थसिद्ध) chaturgatisansArasambandhI dukhano vinAsh ane atIndriy sukhanI prApti (आत्मतया) evun kArya siddha thAy chhe jenAthI, evun chhe shuddha gnAnapad. ‘‘अन्यस्य परिग्रहेण किम्’’ (अन्यस्य) shuddhasvarUp-anubhavathI bAhya chhe jeTalA vikalpo, [vivaraN — shubh-ashubh kriyArUp athavA rAgAdi vikalparUp athavA dravyonA bhedavichArarUp evA chhe je anek vikalpo,] temanAn (परिग्रहेण) sAvadhAnapaNe pratipAlan athavA AcharaN athavA smaraNathI (किम्) shI kAryasiddhi? arthAt koI kAryasiddhi nathI. Am shA kAraNathI? ‘‘यस्मात् एषः स्वयं चिन्मात्रचिन्तामणिः एव’’ (यस्मात्) kAraN ke (एषः) shuddha jIvavastu (स्वयम्) potAmAn (चिन्मात्रचिन्तामणिः) shuddha gnAnamAtra evun anubhav-chintAmaNiratna chhe; (एव) A vAtane nakkI jANavI, sanshay kAI nathI. bhAvArtha Am chhe ke — jevI rIte koI puNyavAn jIvanA hAthamAn chintAmaNiratna hoy chhe, tenAthI sarva manorath pUrA thAy chhe, te jIv loDhun, tAmbun, rUpun evI dhAtuno sangrah karato nathI; tevI rIte samyagdraShTi jIvanI pAse shuddhasvarUp-anubhav evun chintAmaNiratna chhe, tenAthI sakaLakarmakShay thAy chhe, paramAtmapadanI prApti thAy chhe, atIndriy sukhanI prApti thAy chhe; te samyagdraShTi jIv shubh-ashubharUp anek kriyA-vikalpano sangrah karato nathI, kAraN ke enAthI kAryasiddhi thatI nathI. vaLI kevo chhe? ‘‘अचिन्त्यशक्तिः’’ vachanagochar nathI mahimA jeno, evo chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘देवः’’ param pUjya chhe. 12 – 144.