146
je chaitanyalok te (केवलं) nirvikalpa chhe, (चिल्लोकं स्वयं एव लोकयति) gnAnasvarUp AtmAne svayamev dekhe chhe. bhAvArtha Am chhe ke — je jIvanun svarUp gnAnamAtra te to gnAnamAtra ja chhe. kevo chhe chaitanyalok? ‘‘शाश्वतः’’ avinAshI chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘एककः’’ ek vastu chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘सकलव्यक्तः’’ (सकल) traNe kALe (व्यक्तः) pragaT chhe. kone pragaT chhe? ‘‘विविक्तात्मनः’’ (विविक्त) bhinna chhe (आत्मनः) AtmasvarUp jene evo chhe je bhedagnAnI puruSh, tene. 23 – 155.
निर्भेदोदितवेद्यवेदकबलादेकं सदानाकुलैः ।
निश्शंकः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति ।।२४-१५६।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘सः स्वयं सततं सदा ज्ञानं विन्दति’’ (सः) samyagdraShTi jIv (स्वयं) potAnI meLe (सततं) nirantarapaNe (सदा) traNe kALe (ज्ञानं) gnAnane arthAt jIvanA shuddha svarUpane (विन्दति) anubhave chhe – AsvAde chhe. kevun chhe gnAn? ‘‘सहजं’’ svabhAvathI ja utpanna chhe. kevo chhe samyagdraShTi jIv? ‘‘निःशंकः’’ sAt bhayathI mukta chhe. ‘‘ज्ञानिनः तद्भीः कुतः’’ (ज्ञानिनः) samyagdraShTi jIvane (तद्भीः) vedanAno bhay (कुतः) kyAthi hoy? arthAt nathI hoto; kAraN ke ‘‘सदा अनाकुलैः’’sarvadA bhedagnAne birAjamAn chhe je puruSho, te puruSho ‘‘स्वयं वेद्यते’’ svayam evo anubhav kare chhe ke ‘‘यत् अचलं ज्ञानं एषा एका एव वेदना’’ (यत्) je kAraNathI (अचलं ज्ञानं) shAshvat chhe je gnAn (एषा) e ja (एका वेदना) jIvane ek vedanA chhe (एव) nishchayathI; ‘‘अन्यागतवेदना एव न भवेत्’’ (अन्या) Ane chhoDIne je anya (आगतवेदना एव) karmanA udayathI thaI chhe sukharUp athavA dukharUp vedanA te, (न भवेत्) jIvane chhe ja nahi. gnAn kevun chhe? ‘‘एकं’’ shAshvat chhe — ekarUp chhe. shA kAraNe ekarUp chhe? ‘‘निर्भेदोदितवेद्यवेदकबलात्’’ (निर्भेदोदित) abhedapaNAthI (वेद्यवेदक) je vede chhe te ja vedAy chhe evun je (बलात्) sAmarthya, tenA kAraNe. bhAvArtha Am chhe ke — jIvanun