148
evo bhay samyagdraShTi jIvane hoto nathI; kAraN ke te evo anubhav kare chhe ke shuddha jIvasvarUp sahaj ja shAshvat chhe; enI koI shI rakShA kare? 25 – 157.
निश्शंङ्कः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति ।।२६-१५८।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘सः ज्ञानं सदा विन्दति’’ (सः) samyagdraShTi jIv (ज्ञानं) gnAnane arthAt shuddha chaitanyavastune (सदा विन्दति) nirantar anubhave chhe – AsvAde chhe. kevun chhe gnAn? ‘‘स्वयं’’ anAdisiddha chhe. vaLI kevun chhe? ‘‘सहजं’’ shuddha vastusvarUp chhe. vaLI kevun chhe? ‘‘सततं’’ akhanDadhArApravAharUp chhe. kevo chhe samyagdraShTi jIv? ‘‘निःशंकः’’ ‘vastune jatanathI rAkhavI, nahIn to koI chorI jashe’ evo je aguptibhay tenAthI rahit chhe. ‘‘अतः अस्य काचन अगुप्तिः एव न भवेत् ज्ञानिनः तद्भीः कुतः’’ (अतः) A kAraNathI (अस्य) shuddha jIvane (काचन अगुप्तिः) koI prakAranun aguptipaNun (न भवेत्) nathI; (ज्ञानिनः) samyagdraShTi jIvane (तद्भीः) ‘mArun kAI koI chhInavI na le’ evo aguptibhay (कुतः) kyAthi hoy? arthAt hoto nathI. shA kAraNathI? ‘‘किल वस्तुनः स्वं रूपं परमा गुप्तिः अस्ति’’ (किल) nishchayathI (वस्तुनः) je koI dravya chhe tenun (स्वं रूपं) je kAI nij lakShaN chhe te (परमा गुप्तिः अस्ति) sarvathA prakAre gupta chhe. shA kAraNathI? ‘‘यत् स्वरूपे कः अपि परः प्रवेष्टुम् न शक्तः’’ (यत्) kAraN ke (स्वरूपे) vastunA sattvamAn (कः अपि परः) koI anya dravya anya dravyamAn (प्रवेष्टुम्) sankramaN karavAne (-sancharavAne) (न शक्तः) samartha nathI. ‘‘नुः ज्ञानं स्वरूपं च’’ (नुः) Atmadravyanun (ज्ञानं स्वरूपं) gnAn svarUp chhe arthAt chaitanya svarUp chhe. (च) te ja gnAnasvarUp kevun chhe? ‘‘अकृतं’’ koIe karyun nathI, koI harI shaktun nathI. bhAvArtha Am chhe ke — badhA jIvone evo bhay hoy chhe ke ‘mArun kAI koI chorI jashe, chhInavI leshe?’ parantu Avo bhay samyagdraShTine