kahAnajainashAstramALA ]
shuddhasvarUpanI jem nirvikalpa nathI; tethI upAyarUp chhe. kevA chhe samyagdraShTi jIvo? ‘‘सावधानैः’’ jIvanun svarUp ane karmanun svarUp, temanA bhinna bhinna vichAramAn jAgarUk chhe, pramAdI nathI. kevI chhe pragnAchhINI? ‘‘अभितः भिन्नभिन्नौ कुर्वती’’ (अभितः) sarvathA prakAre (भिन्नभिन्नौ कुर्वती) jIvane ane karmane judAn judAn kare chhe. je rIte bhinna bhinna kare chhe te rIt kahe chhe — ‘‘चैतन्यपूरे आत्मानं मग्नं कुर्वती अज्ञानभावे बन्धं नियमितं कुर्वती’’ (चैतन्य) svaparasvarUpagrAhak evo je prakAshaguN tenA (पूरे) trikALagochar pravAhamAn (आत्मानं) jIvadravyane (मग्नं कुर्वती) ekavasturUp – em sAdhe chhe; bhAvArtha Am chhe ke shuddhachetanAmAtra jIvanun svarUp chhe em anubhavagochar thAy chhe; (अज्ञानभावे) rAgAdipaNAmAn (नियमितं बन्धं कुर्वती) niyamathI bandhano svabhAv chhe – em sAdhe chhe. bhAvArtha Am chhe ke rAgAdi ashuddhapaNun karmabandhanI upAdhi chhe, jIvanun svarUp nathI evun anubhavagochar thAy chhe. kevun chhe chaitanyapUr? ‘‘अन्तःस्थिरविशदलसद्धाम्नि’’ (अन्तः) sarva asankhyAt pradeshomAn ekasvarUp, (स्थिर) sarva kALe shAshvat, (विशद) sarva kALe shuddhatvarUp ane (लसत्) sarva kALe pratyakSha evo chhe (धाम्नि) kevaLagnAn-kevaLadarshan-tejapunj jeno, evun chhe. 2-181.
भित्त्वा सर्वमपि स्वलक्षणबलाद्भेत्तुं हि यच्छक्यते चिन्मुद्राङ्कितनिर्विभागमहिमा शुद्धश्चिदेवास्म्यहम् । भिद्यन्ते यदि कारकाणि यदि वा धर्मा गुणा वा यदि भिद्यन्तां न भिदास्ति काचन विभौ भावे विशुद्धे चिति ।।३-१८२।।
khanDAnvay sahit artha — bhAvArtha Am chhe ke jene shuddhasvarUpano anubhav hoy chhe te jIv AvA pariNAmasanskAravALo hoy chhe. ‘‘अहम् शुद्धः चित् अस्मि एव’’ (अहम्) hun (शुद्धः चित् अस्मि) shuddha chaitanyamAtra chhun, (एव) nishchayathI evo ja chhun. ‘‘चिन्मुद्राङ्कितनिर्विभागमहिमा’’ (चिन्मुद्रा) chetanAguN vaDe (अङ्कित) chihnit karI dIdhelI evI chhe (निर्विभाग) bhedathI rahit (महिमा) moTap jenI, evo chhun.