kahAnajainashAstramALA ]
gnAnAvaraNAdi ATh karmano (स्वभाव) uday thatAn nAnA prakAranAn chaturgatisharIr, rAgAdibhAv, sukhadukhapariNati ityAdimAn (निरतः) potApaNun jANI ekatvabuddhirUp pariNamyo chhe. ‘‘तु ज्ञानी जातु वेदकः नो भवेत्’’ (तु) mithyAtva maTatAn evun paN chhe ke (ज्ञानी) samyagdraShTi jIv (जातु) kadAchit (वेदकः नो भवेत्) dravyakarmano, bhAvakarmano bhoktA thato nathI; Avun vastunun svarUp chhe. kevo chhe gnAnI? ‘‘प्रकृतिस्वभावविरतः’’ (प्रकृति) karmanA (स्वभाव) udayanA kAryamAn (विरतः) hey jANIne chhUTI gayun chhe svAmitvapaNun jene, evo chhe. bhAvArtha Am chhe ke jIvane samyaktva thatAn ashuddhapaNun maTyun chhe, tethI bhoktA nathI. 5-197.
जानाति केवलमयं किल तत्स्वभावम् ।
च्छुद्धस्वभावनियतः स हि मुक्त एव ।।६-१९८।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘ज्ञानी कर्म न करोति च न वेदयते’’ (ज्ञानी) samyagdraShTi jIv (कर्म न करोति) rAgAdi ashuddha pariNAmono kartA nathI (च) ane (न वेदयते) sukhadukh ityAdi ashuddha pariNAmono bhoktA nathI. kevo chhe samyagdraShTi jIv? ‘‘किल अयं तत्स्वभावम् इति केवलम् जानाति’’ (किल) nishchayathI (अयं) je sharIr, bhog, rAgAdi, sukhadukh ityAdi chhe te samasta (तत्स्वभावम्) karmano uday chhe, jIvanun svarUp nathI — (इति केवलम् जानाति) evun samyagdraShTi jIv jANe chhe, parantu svAmitvarUp pariNamato nathI. ‘‘हि सः मुक्तः एव’’ (हि) te kAraNathI (सः) samyagdraShTi jIv (मुक्तः एव) jevA nirvikAr siddha chhe tevo chhe. kevo chhe samyagdraShTi jIv? ‘‘परं जानन्’’ jeTalI chhe paradravyanI sAmagrI teno gnAyakamAtra chhe, mithyAdraShTinI jem svAmIrUp nathI. vaLI kevo chhe? ‘‘शुद्धस्वभावनियतः’’ (शुद्धस्वभाव) shuddha chaitanyavastumAn (नियतः) AsvAdarUp magna chhe. shA kAraNathI? ‘‘करणवेदनयोः अभावात्’’ (करण) karmanun karavun, (वेदन) karmano bhog, – evA bhAv (अभावात्)