192
pudgalakarmanun (कृतिः न) karatUt nathI. bhAvArtha Am chhe ke — koI em mAnashe ke rAgAdi ashuddha chetanapariNAm ekalA pudgalakarmanA karelA chhe. uttar Am chhe ke em paN nathI; kAraN ke, ‘‘अचित्त्वलसनात्’’ anubhav evo Ave chhe ke pudgalakarma achetanadravya chhe, rAgAdi pariNAm ashuddha chetanArUp chhe; tethI achetanadravyanA pariNAm achetanarUp hoy chhe, chetanarUp hotA nathI. te kAraNathI rAgAdi ashuddha pariNAmano kartA sansArI jIv chhe, bhoktA paN chhe. 11-203.
कर्मैव प्रवितर्क्य कर्तृ हतकैः क्षिप्त्वात्मनः कर्तृतां कर्तात्मैष कथञ्चिदित्यचलिता कैश्चिच्छ्रुतिः कोपिता ।
तेषामुद्धतमोहमुद्रितधियां बोधस्य संशुद्धये स्याद्वादप्रतिबंधलब्धविजया वस्तुस्थितिः स्तूयते ।।१२-२०४।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘वस्तुस्थितिः स्तूयते’’ (वस्तु) jIvadravyanI (स्थितिः) sthiti arthAt svabhAvanI maryAdA (स्तूयते) jevI chhe tevI kahe chhe. kevI chhe? ‘‘स्याद्वादप्रतिबन्धलब्धविजया’’ (स्याद्वाद) ‘jIv kartA chhe, akartA paN chhe’ evun anekAntapaNun, tenI (प्रतिबन्ध) sAvadhAnapaNe karavAmAn AvelI sthApanA vaDe (लब्धं) prApta karI chhe (विजया) jIt jeNe, evI chhe. shA mATe kahe chhe? ‘‘तेषां बोधस्य संशुद्धये’’ (तेषाम्) jeo jIvane sarvathA akartA kahe chhe evA mithyAdraShTi jIvonI (बोधस्य संशुद्धये) viparIt buddhine chhoDAvavA mATe jIvanun svarUp sAdhe chhe. kevo chhe te mithyAdraShTi jIvarAshi? ‘‘उद्धतमोहमुद्रितधियां’’ (उद्धत) tIvra udayarUp (मोह) mithyAtvabhAvathI (मुद्रित) AchchhAdit chhe (धियां) shuddhasvarUp-anubhavarUp samyaktvashakti jenI, evo chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘एषः आत्मा कथञ्चित् कर्ता इति कैश्चित् श्रुतिः कोपिता’’ (एषः आत्मा) chetanAsvarUpamAtra jIvadravya (कथञ्चित् कर्ता) koI yuktithI ashuddha bhAvanun kartA paN chhe — (इति) e rIte (कैश्चित् श्रुतिः) keTalAk mithyAdraShTi jIvone Avun sAmbhaLavAmAtrathI (कोपिता) atyant krodh Upaje chhe. kevo krodh thAy chhe? ‘‘अचलिता’’ je ati gADho chhe, amiT (-aTaL) chhe. jethI Avun mAne chhe —