194
arthAt chhoDyun chhe rAgAdi ashuddha bhAvonun kartApaNun jeNe evo (पश्यन्तु) shraddho – pratIti karo – evo anubhavo. bhAvArtha Am chhe ke — jem jIvano gnAnaguN svabhAv chhe, te gnAnaguN sansAr-avasthAmAn athavA mokSha-avasthAmAn chhUTato nathI; tem rAgAdipaNun jIvano svabhAv nathI, topaN sansAr-avasthAmAn jyAn sudhI karmano sanyog chhe tyAn sudhI moh-rAg-dveSharUp ashuddhapaNAne lIdhe vibhAvarUpe jIv pariName chhe ane tyAn sudhI kartA chhe. jIvane samyaktvaguN pariNamyA pachhI Avo jANavo — ‘‘उद्धतबोधधामनियतं’’
evA (बोधधाम) gnAnano pratAp chhe (नियतं) sarvasva jenun, evo chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘स्वयं प्रत्यक्षम्’’ potAne potAnI meLe pragaT thayo chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘अचलं’’ chAr gatinA bhramaNathI rahit thayo chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘ज्ञातारम्’’ gnAnamAtrasvarUp chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘परम् एकं ’’ rAgAdi ashuddha pariNatithI rahit shuddha vastumAtra chhe. 13-205.
निजमनसि विधत्ते कर्तृभोक्त्रोर्विभेदम् ।
स्वयमयमभिषिञ्चंश्चिच्चमत्कार एव ।।१४-२०६।।
khanDAnvay sahit artha — bauddhamatIne pratibodhavAmAn Ave chhe — ‘‘इह एकः निजमनसि कर्तृभोक्त्रोः विभेदम् विधत्ते’’ (इह) sAmprat vidyamAn chhe evo (एकः) bauddhamatane mAnavAvALo koI jIv (निजमनसि) potAnA gnAnamAn (कर्तृभोक्त्रोः) kartApaNA-bhoktApaNAno (विभेदम् विधत्ते) bhed kare chhe. bhAvArtha Am chhe — te em kahe chhe ke kriyAno kartA koI anya chhe, bhoktA koI anya chhe. evun kem mAne chhe? ‘‘इदम् आत्मतत्त्वं क्षणिकम् कल्पयित्वा’’ (इदम् आत्मतत्त्वं) anAdinidhan chhe je chaitanyasvarUp jIvadravya, tene (क्षणिकम् कल्पयित्वा) kShaNik mAne chhe arthAt jem potAnA netraroganA kAraNe koI shvet shankhane pILo jue chhe, tem anAdinidhan