198
khanDAnvay sahit artha — ‘‘निपुणैः वस्तु एव सञ्चिन्त्यताम्’’ (निपुणैः) shuddhasvarUp-anubhavamAn pravIN chhe evA je samyagdraShTi jIvo, temaNe (वस्तु एव) samasta vikalpathI rahit nirvikalpa sattAmAtra chaitanyasvarUp (सञ्चिन्त्यताम्) svasamvedanapratyakShapaNe anubhav karavAyogya chhe. ‘‘कर्तुः च वेदयितुः युक्तिवशतः भेदः अस्तु अथवा अभेदः अस्तु’’ (कर्तुः) kartAmAn (च) ane (वेदयितुः) bhoktAmAn (युक्तिवशतः) dravyArthikanay ane paryAyArthikanayano bhed karatAn — (भेदः अस्तु) anya paryAy kare chhe, anya paryAy bhogave chhe, paryAyArthikanayathI evo bhed chhe to ho, – evun sAdhatAn sAdhyasiddhi to kAI nathI; (अथवा) dravyArthikanayathI (अभेदः) je jIvadravya gnAnAvaraNAdi karmane kare chhe te ja jIvadravya bhogave chhe evun paN chhe (अस्तु) to evun paN ho, – emAn paN sAdhyasiddhi to kAI nathI. ‘‘वा कर्ता च वेदयिता वा मा भवतु’’ (वा) kartRutvanayathI (कर्ता) jIv potAnA bhAvono kartA chhe (च) tathA bhoktRutvanayathI (वेदयिता) je-rUpe pariName chhe te pariNAmano bhoktA chhe evun chhe to evun ja ho, – evun vichAratAn shuddhasvarUpano anubhav to nathI, kAraN ke Avun vichAravun ashuddharUp vikalpa chhe; (वा) athavA akartRutvanayathI jIv akartA chhe (च) tathA abhokatRutvanayathI jIv (मा) bhoktA nathI, (भवतु) kartA-bhoktA nathI to nahIn ja ho, – evun vichAratAn paN shuddhasvarUpano anubhav nathI, kAraN ke ‘‘प्रोता इह आत्मनि क्कचित् भर्तुं न शक्यः’’ (प्रोता) koI nayavikalpa, [tenun vivaraN — anya kare chhe-anya bhogave chhe evo vikalpa, athavA jIv kartA chhe – bhoktA chhe evo vikalpa, athavA jIv kartA nathI – bhoktA nathI evo vikalpa, ityAdi anant vikalpo chhe topaN temAnthI koI vikalpa,] (इह आत्मनि) shuddhavastumAtra chhe jIvadravya temAn (क्वचित्) koI paN kALe (भर्तुं न शक्यः) shuddhasvarUpanA anubhavarUp sthApavAne samartha nathI. bhAvArtha Am chhe ke — koI agnAnI em jANashe ke A sthaLe granthakartA AchArye kartApaNun-akartApaNun, bhoktApaNun-abhoktApaNun ghaNA prakAre kahyun chhe to emAn shun anubhavanI prApti ghaNI chhe? samAdhAn Am chhe ke samasta nayavikalpothI shuddhasvarUpano anubhav sarvathA nathI. tene (svarUpane) mAtra jaNAvavA mATe ja shAstramAn bahu nay-yuktithI batAvyun chhe. te kAraNe
चिच्चिन्तामणिमालिका अभितः चकास्तु एव’’ (नः) amane (इयं) svasamvedanapratyakSha, (एका अपि) samasta vikalpothI rahit, (चित्) shuddha chetanArUp (चिन्तामणि) anant