208
(किञ्चन अपि अन्यद्द्रव्य) ATh karmarUp athavA sharIr, man, vachan-nokarmarUp athavA bAhya bhogasAmagrI ityAdirUp chhe jeTalun paradravya te, (तत्त्वद्रष्टया) dravyanun svarUp jotAn sAchI draShTithI (रागद्वेषोत्पादकं) ashuddha chetanArUp chhe je rAg-dveShapariNAm temane upajAvavA samartha (न वीक्ष्यते) jovAmAn Avatun nathI; [kahelo artha gADho – draDh kare chhe — ] ‘‘यस्मात् सर्वद्रव्योत्पत्तिः स्वस्वभावेन अन्तश्चकास्ति’’ (यस्मात्) kAraN ke (सर्वद्रव्य) jIv, pudgal, dharma, adharma, kAL ane AkAshanA (उत्पत्तिः) akhanDadhArArUp pariNAm (स्वस्वभावेन) potapotAnA svarUpe chhe, (अन्तः चकास्ति) evun ja anubhavamAn nishchit thAy chhe ane em ja vastu sadhAy chhe, anyathA viparIt chhe. kevI chhe pariNati? ‘‘अत्यन्तं व्यक्ता’’ atishay pragaT chhe. 27-219.
कतरदपि परेषां दूषणं नास्ति तत्र ।
भवतु विदितमस्तं यात्वबोधोऽस्मि बोधः ।।२८-२२०।।
khanDAnvay sahit artha — bhAvArtha Am chhe ke jIvadravya sansAraavasthAmAn rAg-dveSh-moh — ashuddha chetanArUp pariName chhe te, vastunun svarUp vichAratAn, jIvano doSh chhe, pudgaladravyano doSh kAI nathI; kAraN ke jIvadravya potAnA vibhAv – mithyAtvarUp pariNamatun thakun potAnA agnAnapaNAne lIdhe rAg-dveSh-moharUp pote pariName chhe. jo kadI shuddha pariNatirUp thaIne shuddhasvarUpanA anubhavarUp pariName, rAg-dveSh-moharUp na pariName, to pudgaladravyano sho ilAj chAle? te ja kahe chhe — ‘‘
इह यत् रागद्वेषदोषप्रसूतिः भवति तत्र कतरत् अपि परेषां दूषणं नास्ति’’ (इह) ashuddha avasthAmAn (यत्) je kAI (रागद्वेषदोषप्रसूतिः भवति) rAgAdi ashuddha pariNati thAy chhe (तत्र) te ashuddha pariNati thavAmAn (कतरत् अपि) atyant thoDun paN, (परेषां दूषणं नास्ति) jeTalI sAmagrI chhe — gnAnAvaraNAdi karmano uday athavA sharIr-man- vachan athavA panchendriy bhogasAmagrI ityAdi ghaNI sAmagrI chhe — temAn koInun dUShaN