224
सोऽवश्यं समयस्य सारमचिरान्नित्योदयं विन्दति ।।४८-२४०।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘सः नित्योदयं समयस्य सारम् अचिरात् अवश्यं विन्दति’’ (सः) evo chhe je samyagdraShTi jIv te, (नित्योदयं) nitya udayarUp (समयस्य सारम्) samayanA sArane arthAt sakaL karmano vinAsh karIne pragaT thayun chhe je shuddha chaitanyamAtra tene (अचिरात्) ghaNA ja thoDA kALamAn (अवश्यं विन्दति) sarvathA AsvAde chhe. bhAvArtha Am chhe ke nirvANapadane prApta thAy chhe. kevo chhe? ‘‘यः तत्र एव स्थितिम् एति’’ (यः) je samyagdraShTi jIv (तत्र) shuddha chaitanyamAtra vastumAn (एव) ekAgra thaIne (स्थितिम् एति) sthiratA kare chhe, ‘‘च तं अनिशं ध्यायेत्’’ (च) tathA (तं) shuddha chidrUpane (अनिशं ध्यायेत्) nirantar anubhave chhe, ‘‘च तं चेतति’’ (तं चेतति) vAramvAr te shuddhasvarUpanun smaraN kare chhe (च) ane ‘‘तस्मिन् एव निरन्तरं विहरति’’ (तस्मिन्) shuddha chidrUpamAn (एव) ekAgra thaIne (निरन्तरं विहरति) akhanDadhArApravAharUp pravarte chhe. kevo hoto thako? ‘‘द्रव्यान्तराणि अस्पृशन्’’ jeTalI karmanA udayathI nAnA prakAranI ashuddha pariNati tene sarvathA chhoDato thako. te chidrUp koN chhe? ‘‘यः एषः द्रग्ज्ञप्तिवृत्तात्मकः’’ (यः एषः) je A gnAnane pratyakSha chhe, (द्रग्) darshan-(ज्ञप्ति) gnAn-(वृत्त) chAritra te ja chhe (आत्मकः) sarvasva jenun, evo chhe. vaLI (te chidrUp) kevo chhe? ‘‘मोक्षपथः’’ jene shuddhasvarUp pariNamatAn sakaL karmono kShay thAy chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘एकः’’ samasta vikalpathI rahit chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘नियतः’’ dravyArthikadraShTithI jotAn jevo chhe tevo ja chhe, tenAthI hInarUp nathI, adhik nathI. 48-240.