kahAnajainashAstramALA ]
लिङ्गे द्रव्यमये वहन्ति ममतां तत्त्वावबोधच्युताः ।
प्राग्भारं समयस्य सारममलं नाद्यापि पश्यन्ति ते ।।४९-२४१।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘ते समयस्य सारम् अद्यापि न पश्यन्ति’’ (ते) Avo chhe mithyAdraShTi jIvarAshi te (समयस्य सारम्) samayasArane arthAt sakaL karmathI vimukta chhe je paramAtmA tene, (अद्यापि) dravyavrat dhAraN karyAn chhe, ghaNAny shAstro bhaNyo chhe topaN, (न पश्यन्ति) pAmato nathI. bhAvArtha Am chhe ke nirvANapadane pAmato nathI. kevo chhe samayasAr? ‘‘नित्योद्योतम्’’ sarva kAL prakAshamAn chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘अखण्डम्’’ jevo hato tevo chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘एकम्’’ nirvikalpa sattArUp chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘अतुलालोकं’’ jenI upamAnun draShTAnta traN lokamAn koI nathI. vaLI kevo chhe? ‘‘स्वभावप्रभाप्राग्भारं’’ (स्वभाव) chetanAsvarUp, tenA (प्रभा) prakAshano (प्राग्भारं) ek punj chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘अमलं’’ karmamaLathI rahit chhe. kevo chhe te mithyAdraShTi jIvarAshi? ‘‘ये लिङ्गे ममतां वहन्ति’’ (ये) je koI mithyAdraShTi jIvarAshi (लिङ्गे) lingamAn arthAt dravyakriyAmAtra chhe je yatipaNun temAn (ममतां वहन्ति) ‘hun yati chhun, mArI kriyA mokShamArga chhe’ evI pratIti kare chhe. kevun chhe ling? ‘‘द्रव्यमये’’ sharIrasambandhI chhe — bAhya kriyAmAtranun avalamban kare chhe. kevA chhe te jIv? ‘‘तत्त्वावबोधच्युताः’’ (तत्त्व) jIvanun shuddha svarUp, teno (अवबोध) pratyakShapaNe anubhav, tenAthI (च्युताः) anAdi kALathI bhraShTa chhe. dravyakriyA karatA thakA potAne kevA mAne chhe? ‘‘संवृतिपथप्रस्थापितेन आत्मना’’ (संवृतिपथ) mokShamArgamAn (प्रस्थापितेन आत्मना) potAne sthApit karyo chhe arthAt ‘hun mokShamArgamAn chaDyo chhun’ evun mAne chhe, evo abhiprAy rAkhIne kriyA kare chhe. shun karIne? ‘‘एनं परिहृत्य’’ shuddha chaitanyasvarUpano anubhav chhoDIne. bhAvArtha Am chhe ke shuddha svarUpano anubhav mokShamArga chhe evI pratIti karatA nathI. 49-241.