Samaysar Kalash Tika-Gujarati (English transliteration). Shlok: 251.

< Previous Page   Next Page >


Page 235 of 269
PDF/HTML Page 257 of 291

 

kahAnajainashAstramALA ]

syAdvAd adhikAr
235

gnAnane mAnyA vinA ‘anek’ gnAn em sadhAtun nathI; tethI gnAnane ‘ek’ mAnIne ‘anek’ mAnavun vastunun sAdhak chhe.em kahe chhe ‘‘पशुः नश्यति’’ ekAntavAdI vastune sAdhI shakato nathI. kevo chhe? ‘‘अभितः त्रुटयन्’’ jevun mAne chhe te rIte te jUTho Thare chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘विष्वग्विचित्रोल्लसद्ज्ञेयाकारविशीर्णशक्तिः’’ (विष्वक्) je anant chhe, (विचित्र) anant prakArano chhe, (उल्लसत्) pragaT vidyamAn chheevo je (ज्ञेय) chha dravyono samUh tenA (आकार) pratibimbarUp pariNamyo chhe je gnAnaparyAy (विशीर्णशक्तिः) eTalun ja mAtra gnAn chhe evI shraddhA karatAn gaLI gayun chhe vastu sAdhavAnun sAmarthya jenun, evo chhe mithyAdraShTi jIv. evo kem chhe? ‘‘बाह्यार्थग्रहणस्वभावभरतः’’ (बाह्यार्थ) jeTalI gneyavastu temanun (ग्रहण) jANapaNuntemanI AkRutirUp gnAnano pariNAmevun je chhe (स्वभाव) vastunun sahaj, ke je (भरतः) koInA kahevAthI varjyun na jAy (chhUTe nahi) evA tenA amiTapaNAnA (-aTaLapaNAnA) kAraNathI. bhAvArtha Am chhe kegnAnano svabhAv chhe ke samasta gneyane jANatAn gneyanA AkArarUpe pariNamavun. koI ekAntavAdI vastune eTalI ja mAtra jANato thako gnAnane anek mAne chhe. tenA prati syAdvAdI gnAnanun ekapaNun sAdhe chhe‘‘अनेकान्तविद् ज्ञानम् एकं पश्यति’’ (अनेकान्तविद्) syAdvAdI arthAt ek sattAne dravya-paryAyarUp mAne chhe evo samyagdraShTi jIv, (ज्ञानम् एकं पश्यति) gnAnavastu joke paryAyarUpathI anek chhe topaN dravyarUpathI ekarUp anubhave chhe. kevo chhe syAdvAdI? ‘‘भेदभ्रमं ध्वंसयन्’’ gnAn anek chhe evA ekAntapakShane mAnato nathI. shA kAraNathI? ‘‘एकद्रव्यतया’’ gnAn ek vastu chhe evA abhiprAyanA kAraNe. kevo chhe abhiprAy? ‘‘सदा व्युदितया’’ sarva kAL udayamAn chhe. kevun chhe gnAn? ‘‘अबाधितानुभवनं’’ akhanDit chhe anubhav jemAn, evI chhe gnAnavastu. 4-250.

(shArdUlavikrIDit)
ज्ञेयाकारकलङ्कमेचकचिति प्रक्षालनं कल्पय-
न्नेकाकारचिकीर्षया स्फु टमपि ज्ञानं पशुर्नेच्छति
वैचित्र्येऽप्यविचित्रतामुपगतं ज्ञानं स्वतः क्षालितं
पर्यायैस्तदनेकतां परिमृशन्पश्यत्यनेकान्तवित
।।५-२५१।।