kahAnajainashAstramALA ]
gnAnavastu dravyarUpe jotAn nitya chhe, paryAyarUpe jotAn anitya chhe, tethI samasta gneyane jANe chhe gnAn, jANatAn gneyanI AkRutirUpe gnAnano paryAy pariName chhe — evo gnAnano svabhAv chhe, ashuddhapaNun nathI. em kahe chhe — ‘‘पशुः उच्छलदच्छचित्परिणतेः भिन्नं किञ्चन वाञ्छति’’ (पशुः) ekAntavAdI, (उच्छलत्) gneyano gnAtA thaIne paryAyarUpe pariName chhe utpAdarUp tathA vyayarUp evo (अच्छ) ashuddhapaNAthI rahit evo je (चित्परिणतेः) gnAnaguNano paryAy tenAthI (भिन्नं) bhinna arthAt gneyane jANavArUp pariNati vinA vastumAtra kUTastha thaIne rahe evun (किञ्चन वाञ्छति) k kviparItapaNun mAne chhe. ekAntavAdI gnAnane Avun karavA chAhe chhe — ‘‘टङ्कोत्कीर्णविशुद्धबोधविसराकारात्मतत्त्वाशया’’ (टङ्कोत्कीर्ण) sarva kAL ekasarakhI, (विशुद्ध) samasta vikalpathI rahit (बोध) gnAnavastunA (विसराकार) pravAharUp (आत्मतत्त्व) jIvavastu ho (आशया) em karavAnI abhilAShA kare chhe. tenun samAdhAn kare chhe syAdvAdI — ‘‘स्याद्वादी ज्ञानं नित्यं उज्ज्वलं आसादयति’’ (स्याद्वादी) syAdvAdI arthAt anekAntavAdI (ज्ञानं) gnAnamAtra jIvavastune (नित्यं) sarva kAL ekasarakhI, (उज्ज्वलं) samasta vikalpathI rahit (आसादयति) svAdarUp anubhave chhe; ‘‘अनित्यतापरिगमे अपि’’ joke temAn paryAy dvArA anityapaNun ghaTe chhe. kevo chhe syAdvAdI? ‘‘तत् चिद्वस्तु अनित्यतां परिमृशन्’’ (तत्) pUrvokta (चिद्वस्तु) gnAnamAtra jIvadravyane (अनित्यतां परिमृशन्) vinashvararUp anubhavato thako. shA kAraNathI? ‘‘वृत्तिक्रमात्’’ (वृत्ति) paryAyanA (क्रमात्) kramanA kAraNe arthAt ‘koI paryAy thAy chhe, koI paryAy vinashe chhe’ evA bhAvanA kAraNe. bhAvArtha Am chhe ke paryAy dvArA jIvavastu anitya chhe em anubhave chhe syAdvAdI. 15-261.
khanDAnvay sahit artha — ‘‘इति अनेकान्तः स्वयम् अनुभूयते एव’’ (इति) pUrvokta prakAre (अनेकान्तः) syAdvAd (स्वयम्) potAnA pratApathI balAtkAre ja (अनुभूयते) angIkArarUp thAy chhe, (एव) avashya. kone angIkAr thAy chhe? ‘‘अज्ञानविमूढानां’’