34
स्वयमयमुपयोगो बिभ्रदात्मानमेकम् ।
कृतपरिणतिरात्माराम एव प्रवृत्तः ।।३१।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘एव अयम् उपयोगः स्वयम् प्रवृत्तः’’ (एव) nishchayathI je anAdinidhan chhe evun (अयम्) A ja (उपयोगः) jIvadravya (स्वयम्) jevun dravya hatun tevun shuddhaparyAyarUp (प्रवृत्तः) pragaT thayun. bhAvArtha Am chhe ke jIvadravya shaktirUpe to shuddha hatun parantu karmasanyogapaNe ashuddharUp pariNamyun hatun; have ashuddhapaNun javAthI jevun hatun tevun thaI gayun. kevun thatAn shuddha thayun? ‘‘इति सर्वैः अन्यभावैः सह विवेके सति’’ (इति) pUrvokta prakAre (सर्वैः) shuddha chidrUpamAtrathI bhinna evAn samasta (अन्यभावैः सह) dravyakarma-bhAvakarma-nokarmathI (विवेके) shuddha chaitanyanun bhinnapaNun (सति) thatAn. bhAvArtha Am chhe ke jem suvarNanA pAnAne tapAvatAn kAlimA jatI rahevAthI sahaj ja suvarNamAtra rahI jAy chhe tem moh- rAg-dveSharUp vibhAvapariNAmamAtra jatAn sahaj ja shuddha chaitanyamAtra rahI jAy chhe. kevI thatI thakI jIvavastu pragaT thAy chhe?
nirbhed-nirvikalpa chidrUp vastu evo je (आत्मानम्) AtmasvabhAv te-rUp (बिभ्रत्) pariNamI chhe. vaLI kevo chhe AtmA? ‘‘दर्शनज्ञानवृत्तैः कृतपरिणतिः’’ (दर्शन) shraddhA- ruchi-pratIti, (ज्ञान) jANapaNun, (वृत्तैः) shuddha pariNati – evAn je ratnatray te-rUpe (कृत) karyun chhe (परिणतिः) pariNaman jeNe evo chhe. bhAvArtha Am chhe ke mithyAtvapariNatino tyAg thatAn, shuddha svarUpano anubhav thatAn, sAkShAt ratnatray ghaTe chhe. kevAn chhe darshan-gnAn-chAritra? ‘‘प्रकटितपरमार्थेः’’ (प्रकटित) pragaT karyo chhe (परमार्थैः) sakalakarmakShayalakShaN mokSha jemaNe evAn chhe. bhAvArtha Am chhe ke ‘सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्षमार्गः’ evun kathan to sarva jainasiddhAntamAn chhe ane te ja pramAN chhe. vaLI kevo chhe shuddhajIv? ‘‘आत्माराम’’ (आत्म) pote ja chhe