kahAnajainashAstramALA ]
Agaman (वा कथं भवति) te paN kem thaI shake? 2-47.
स्वं विज्ञानघनस्वभावमभयादास्तिघ्नुवानः परम् ।
ज्ञानीभूत इतश्चकास्ति जगतः साक्षी पुराणः पुमान् ।।३-४८।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘पुमान् स्वयं ज्ञानीभूतः इतः जगतः साक्षी चकास्ति’’ (पुमान्) jIvadravya (स्वयं ज्ञानीभूतः) potAnI meLe potAnA shuddha svarUpanA anubhavanamAn samartha thayun thakun, (इतः) ahInthI sharU karIne, (जगतः साक्षी) sakaL dravyasvarUpanun jANanashIl thaIne (चकास्ति) shobhe chhe. bhAvArtha Am chhe ke jyAre jIvane shuddha svarUpano anubhav thAy chhe tyAre sakaL paradravyarUp dravyakarma-bhAvakarma- nokarma viShe udAsInapaNun thAy chhe. kevun chhe jIvadravya? ‘‘पुराणः’’ dravyanI apekShAe anAdinidhan chhe. vaLI kevun chhe? ‘‘क्लेशात् निवृत्तः’’ (क्लेशात्) kleshathI arthAt dukhathI (निवृत्तः) rahit chhe. kevo chhe klesh? ‘‘अज्ञानोत्थितकर्तृकर्मकलनात्’’ (अज्ञान) jIv-karmanA ekasanskArarUp jUThA anubhavathI (उत्थित) nIpajI chhe (कर्तृकर्मकलनात्) ‘jIv kartA ane jIvanun kRutya gnAnAvaraNAdi dravyapinD’ evI viparIt pratIti jene, evo chhe. vaLI kevI chhe jIvavastu? ‘‘इति एवं सम्प्रति परद्रव्यात् परां निवृत्तिं विरचय्य स्वं आस्तिघ्नुवानः’’ (इति) ATalA (एवं) pUrvokta prakAre (सम्प्रति) vidyamAn (परद्रव्यात्) paravastu je dravyakarma-bhAvakarma-nokarma tenAthI (निवृत्तिं) sarvathA tyAgabuddhi (परां) mULathI (विरचय्य) karIne (स्वं) ‘sva’ne arthAt shuddha chidrUpane (आस्तिघ्नुवानः) AsvAdatI thakI. kevo chhe ‘sva’? ‘‘विज्ञानघनस्वभावम्’’ (विज्ञानघन) shuddha gnAnano samUh chhe (स्वभावम्) sarvasva jenun evo chhe. vaLI kevo chhe ‘sva’? ‘‘परम्’’ sadA shuddhasvarUp chhe. ‘‘अभयात्’’ (jIvavastu shuddha chidrUpane) sAt bhayathI rahitapaNe AsvAde chhe. 3 – 48.