kahAnajainashAstramALA ]
आत्मा ज्ञानं स्वयं ज्ञानं ज्ञानादन्यत्करोति किम् ।
परभावस्य कर्तात्मा मोहोऽयं व्यवहारिणाम् ।।१७-६२।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘आत्मा ज्ञानं करोति’’ (आत्मा) AtmA arthAt chetanadravya (ज्ञानं) chetanAmAtra pariNAm (करोति) kare chhe. kevo hovAthI? ‘‘स्वयं ज्ञानं’’ kAraN ke AtmA pote chetanApariNAmamAtrasvarUp chhe. ‘‘ज्ञानात् अन्यत् करोति किम्’’ (ज्ञानात् अन्यत्) chetanapariNAmathI bhinna je achetan pudgalapariNAmarUp karma tene (किम् करोति) kare chhe shun? arthAt nathI karato, sarvathA nathI karato. ‘‘आत्मा परभावस्य कर्ता अयं व्यवहारिणां मोहः’’ (आत्मा) chetanadravya (परभावस्य कर्ता) gnAnAvaraNAdi karmane kare chhe (अयं) evun jANapaNun, evun kahevun (व्यवहारिणां मोहः) mithyAdraShTi jIvonun agnAn chhe. bhAvArtha Am chhe ke — kahevAmAn em Ave chhe ke gnAnAvaraNAdi karmano kartA jIv chhe, te kahevun paN juThun chhe. 17 – 62.
कस्तर्हि तत्कुरुत इत्यभिशङ्कयैव ।
सङ्कीर्त्यते शृणुत पुद्गलकर्मकर्तृ ।।१८-६३।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘पुद्गलकर्मकर्तृ संकीर्त्यते’’ (पुद्गलकर्म) dravyapinDarUp ATh karmano (कर्तृ) kartA (सङ्कीर्त्यते) jem chhe tem kahe chhe; ‘‘शृणुत’’ sAvadhAn thaIne tame sAmbhaLo. prayojan kahe chhe – ‘एतर्हि तीव्ररयमोहनिवर्हणाय’’ (एतर्हि) A veLA (तीव्ररय) durnivAr uday chhe jeno evun je (मोह) viparIt gnAn tene (निवर्हणाय) mULathI dUr karavA mATe. viparItapaNun shAthI jaNAy chhe? ‘‘इति अभिशङ्कया एव’’ (इति) jevI kare chhe (अभिशङ्कया) AshankA te vaDe (एव) ja. te AshankA kevI chhe? ‘‘यदि जीवः एव पुद्गलकर्म न करोति तर्हि कः तत् कुरुते’’ (यदि) jo (जीवः एव) chetanadravya (पुद्गलकर्म)