kahAnajainashAstramALA ]
jIvavastunI arthAt chetanadravyanI (परिणामशक्तिः) pariNAmashakti arthAt pariNamanarUp sAmarthya (स्थिता) anAdithI vidyamAn chhe – (इति) evun dravyanun sahaj chhe. ‘‘स्वभावभूता’’ je shakti (स्वभावभूता) sahajarUp chhe. vaLI kevI chhe? ‘‘निरन्तराया’’ pravAharUp chhe, ek samayamAtra khanD nathI. ‘तस्यां स्थितायां’’ te pariNAmashakti hotAn ‘‘सः स्वस्य यं भावं करोति’’ (सः) jIvavastu (स्वस्य) potAsambandhI (यं भावं) je koI shuddhachetanArUp ashuddhachetanArUp pariNAmane (करोति) kare chhe ‘‘तस्य एव सः कर्ता भवेत्’’ (तस्य) te pariNAmanI (एव) nishchayathI (सः) jIvavastu (कर्ता) karaNashIl (भवेत्) thAy chhe. bhAvArtha Am chhe ke jIvadravyanI anAdinidhan pariNamanashakti chhe. 20 – 65.
khanDAnvay sahit artha — ahIn koI prashna kare chhe ‘‘ज्ञानिनः ज्ञानमयः एव भावः कुतः भवेत् पुनः न अन्यः’’ (ज्ञानिनः) samyagdraShTine (ज्ञानमयः एव भावः) bhedavignAnasvarUp pariNAm (कुतः भवेत्) kyA kAraNathI hoy chhe, (न पुनः अन्यः) agnAnarUp nathI hoto? bhAvArtha Am chhe ke samyagdraShTi jIv karmanA udayane bhogavatAn vichitra rAgAdirUp pariName chhe tyAn gnAnabhAvano kartA chhe, ane (tene) gnAnabhAv chhe, agnAnabhAv nathI; — te kevI rIte chhe em koI pUchhe chhe. ‘‘अयम् सर्वः अज्ञानिनः अज्ञानमयः कुतः न अन्यः’’ (अयम्) pariNAm – (सर्वः) badhuy pariNaman (अज्ञानिनः) mithyAdraShTine (अज्ञानमयः) ashuddha chetanArUp — bandhanun kAraN — hoy chhe. (कुतः) koI prashna kare chhe — Am chhe te kaI rIte chhe, (न अन्यः) gnAnajAtinun kem nathI hotun? bhAvArtha Am chhe ke mithyAdraShTinA je koI pariNAm hoy chhe te bandhanun kAraN chhe. 21 – 66.