kahānajainashāstramāḷā ]
mithyādraṣhṭi jīvane (कर्तृकर्मत्वं) kartāpaṇun-karmapaṇun (जातु) sarva kāḷ (न नश्यति) maṭatun nathī, kāraṇ ke ‘‘परं विकल्पकः कर्ता, केवलम् विकल्पः कर्म’’ (विकल्पकः) vibhāv- mithyātva-pariṇāme pariṇamyo chhe je jīv (परं) te ja mātra (कर्ता) je bhāvarūp pariṇame teno kartā avashya thāy chhe; (विकल्पः) mithyātva-rāgādirūp ashuddha chetanapariṇām (केवलम्) te ja mātra (क र्म) jīvanun kārya jāṇavun. bhāvārtha ām chhe – koī em mānashe ke jīvadravya sadāy akartā chhe; tenun ām samādhān chhe ke jeṭalo kāḷ jīvano samyaktvaguṇ pragaṭ thato nathī teṭalo kāḷ jīv mithyādraṣhṭi chhe; mithyādraṣhṭi hoy to ashuddha pariṇāmano kartā thāy chhe, parantu jyāre samyakatvaguṇ pragaṭ thāy chhe tyāre ashuddha pariṇām maṭe chhe, tyāre ashuddha pariṇāmano kartā thato nathī. 50 – 95.
यस्तु वेत्ति स तु वेत्ति केवलम् ।
यस्तु वेत्ति न करोति स क्वचित् ।।५१-९६।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ā avasare, samyagdraṣhṭi jīvano ane mithyādraṣhṭi jīvano pariṇāmabhed ghaṇo chhe te kahe chhe – ‘‘यः करोति सः केवलं करोति’’ (यः) je koī mithyādraṣhṭi jīv (करोति) mithyātva-rāgādi pariṇāmarūp pariṇame chhe (सः केवलं करोति) te tevā ja pariṇāmano kartā thāy chhe; ‘‘तु यः वेत्ति’’ je koī samyagdraṣhṭi jīv shuddhasvarūpanā anubhavarūp pariṇame chhe ‘‘सः केवलम् वेत्ति’’ te jīv te gnānapariṇāmarūp chhe, tethī kevaḷ gnātā chhe, kartā nathī. ‘‘यः करोति सः क्वचित् न वेत्ति’’ je koī mithyādraṣhṭi jīv mithyātva-rāgādirūp pariṇame chhe te shuddhasvarūpano anubhavanashīl ek ja kāḷe to nathī hoto; ‘‘यः तु वेत्ति सः क्वचित् न करोति’’ je koī samyagdraṣhṭi jīv shuddhasvarūpane anubhave chhe te jīv mithyātva-rāgādi bhāvano pariṇamanashīl nathī hoto. bhāvārtha ām chhe ke – samyaktva ane mithyātvanā pariṇām paraspar viruddha chhe. jem sūryano prakāsh hotān