86
saṅkaleshapariṇām, te pariṇāmonā nimittathī thāy chhe je ashātākarma-ādithī māṇḍīne pāpabandharūp pudgalapiṇḍ, te būrān chhe, jīvane duḥkhakartā chhe. āvun koī jīv māne chhe tenā prati samādhān ām chhe ke — jem ashubhakarma jīvane duḥkh kare chhe tem shubhakarma paṇ jīvane duḥkh kare chhe. karmamān to bhalun koī nathī, potānā mohane laīne mithyādraṣhṭi jīv karmane bhalun karīne māne chhe. āvī bhedapratīti shuddhasvarūpano anubhav thayo tyārathī hoy chhe. 1 – 100.
दन्यः शूद्रः स्वयमहमिति स्नाति नित्यं तयैव ।
शूद्रौ साक्षादपि च चरतो जातिभेदभ्रमेण ।।२-१०१।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘द्वौ अपि एतौ साक्षात् शूद्रौ’’ (द्वौ अपि) vidyamān banne (एतौ) evā chhe — (साक्षात्) niḥsandehapaṇe (शूद्रौ) banne chaṇḍāḷ chhe. shāthī? ‘‘शूद्रिकायाः उदरात् युगपत् निर्गतौ’’ kāraṇ ke (शूद्रिकायाः उदरात्) chaṇḍālaṇīnā peṭathī (युगपत् निर्गतौ) ekīsāthe janmyā chhe. bhāvārtha ām chhe ke — koī chaṇḍālaṇīe yugal be putra ekīsāthe jaṇyā; karmonā yogathī ek putra brāhmaṇano pratipālit thayo, te to brāhmaṇanī kriyā karavā lāgyo; bījo putra chaṇḍālaṇīno pratipālit thayo, te to chaṇḍāḷanī kriyā karavā lāgyo. have jo bannenā vanshanī utpatti vichārīe to banne chaṇḍāḷ chhe. tevī rīte koī jīvo dayā, vrat, shīl, sanyamamān magna chhe, temane shubhakarma bandh paṇ thāy chhe; koī jīvo hinsā-viṣhay-kaṣhāyamān magna chhe, temane pāpabandh paṇ thāy chhe. te banne potapotānī kriyāmān magna chhe, mithyā draṣhṭithī em māne chhe ke shubhakarma bhalun, ashubhakarma būrun; tethī āvā banne jīvo mithyādraṣhṭi chhe, banne jīvo karmabandhakaraṇashīl chhe. kevā chhe teo? ‘‘अथ च जातिभेदभ्रमेण चरतः’’ (अथ च) banne chaṇḍāḷ chhe topaṇ (जातिभेद) jātibhed arthāt brāhmaṇ-shūdra evā varṇabhed te-rūp chhe