134
श्चिन्मात्रचिन्तामणिरेष यस्मात् ।
ज्ञानी किमन्यस्य परिग्रहेण ।।१२-१४४।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘ज्ञानी (ज्ञानं) विधत्ते’’ (ज्ञानी) samyagdraṣhṭi jīv (ज्ञानं) gnānane arthāt nirvikalpa chidrūpavastune (विधत्ते) nirantar anubhave chhe. shun jāṇīne? ‘‘सर्वार्थसिद्धात्मतया’’ (सर्वार्थसिद्ध) chaturgatisansārasambandhī duḥkhano vināsh ane atīndriy sukhanī prāpti (आत्मतया) evun kārya siddha thāy chhe jenāthī, evun chhe shuddha gnānapad. ‘‘अन्यस्य परिग्रहेण किम्’’ (अन्यस्य) shuddhasvarūp-anubhavathī bāhya chhe jeṭalā vikalpo, [vivaraṇ — shubh-ashubh kriyārūp athavā rāgādi vikalparūp athavā dravyonā bhedavichārarūp evā chhe je anek vikalpo,] temanān (परिग्रहेण) sāvadhānapaṇe pratipālan athavā ācharaṇ athavā smaraṇathī (किम्) shī kāryasiddhi? arthāt koī kāryasiddhi nathī. ām shā kāraṇathī? ‘‘यस्मात् एषः स्वयं चिन्मात्रचिन्तामणिः एव’’ (यस्मात्) kāraṇ ke (एषः) shuddha jīvavastu (स्वयम्) potāmān (चिन्मात्रचिन्तामणिः) shuddha gnānamātra evun anubhav-chintāmaṇiratna chhe; (एव) ā vātane nakkī jāṇavī, sanshay kāī nathī. bhāvārtha ām chhe ke — jevī rīte koī puṇyavān jīvanā hāthamān chintāmaṇiratna hoy chhe, tenāthī sarva manorath pūrā thāy chhe, te jīv loḍhun, tāmbun, rūpun evī dhātuno saṅgrah karato nathī; tevī rīte samyagdraṣhṭi jīvanī pāse shuddhasvarūp-anubhav evun chintāmaṇiratna chhe, tenāthī sakaḷakarmakṣhay thāy chhe, paramātmapadanī prāpti thāy chhe, atīndriy sukhanī prāpti thāy chhe; te samyagdraṣhṭi jīv shubh-ashubharūp anek kriyā-vikalpano saṅgrah karato nathī, kāraṇ ke enāthī kāryasiddhi thatī nathī. vaḷī kevo chhe? ‘‘अचिन्त्यशक्तिः’’ vachanagochar nathī mahimā jeno, evo chhe. vaḷī kevo chhe? ‘‘देवः’’ param pūjya chhe. 12 – 144.