kahānajainashāstramāḷā ]
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — koī āshaṅkā kare chhe ke jainasiddhāntamān paṇ em kahyun chhe ke jīv gnānāvaraṇādi pudgalakarmane kare chhe, bhogave chhe. tenun samādhān ām chhe ke — jūṭhā vyavahārathī kahevā māṭe chhe, dravyanun svarūp vichāratān paradravyano kartā jīv nathī. ‘‘तु यत् वस्तु स्वयम् परिणामिनः अन्यवस्तुनः किञ्चन अपि कुरुते’’ (तु) evī paṇ kaheṇī chhe ke (यत् वस्तु) je koī chetanālakṣhaṇ jīvadravya, (स्वयम् परिणामिनः अन्यवस्तुनः) potānī pariṇāmashaktithī gnānāvaraṇādirūp pariṇame chhe evā pudgaladravyanun (किञ्चन अपि कुरुते) kāī kare chhe em kahevun, ‘‘तत् व्यावहारिकद्रशा’’ (तत्) je kāī evo abhiprāy chhe te badho (व्यावहारिकद्रशा) jūṭhī vyavahāradraṣhṭithī chhe. ‘‘निश्चयात् किम् अपि नास्ति इह मतं’’ (निश्चयात्) vastunun svarūp vichāratān (किम् अपि नास्ति) evo vichār – evo abhiprāy kāī nathī; — bhāvārtha ām chhe ke kāī ja vāt nathī, mūḷathī jūṭhun chhe; — (इह मतं) evo siddhānta siddha thayo. 22-214.
नैकद्रव्यगतं चकास्ति किमपि द्रव्यान्तरं जातुचित् ।
किं द्रव्यान्तरचुम्बनाकुलधियस्तत्त्वाच्च्यवन्ते जनाः ।।२३-२१५।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘जनाः तत्त्वात् किं च्यवन्ते’’ (जनाः) jano arthāt samasta sansārī jīvo (तत्त्वात्) ‘jīvavastu sarva kāḷ shuddhasvarūp chhe, samasta gneyane jāṇe chhe’ evā anubhavathī (किं च्यवन्ते) kem bhraṣhṭa thāy chhe? bhāvārtha ām chhe ke — vastunun svarūp to pragaṭ chhe, bhram kem kare chhe? kevā chhe jano? ‘‘द्रव्यान्तरचुम्बनाकुलधियः’’ (द्रव्यान्तर) ‘samasta gneyavastune jāṇe chhe jīv tethī (चुम्बन) ashuddha thayun chhe jīvadravya’ evun jāṇīne (आकुलधियः) ‘gneyavastunun jāṇapaṇun kaī rīte chhūṭe ke jenā chhūṭavāthī jīvadravya shuddha thāy’ evī thaī chhe buddhi jemanī, evā chhe. ‘‘तु’’ tenun samādhān ām chhe ke — ‘‘यत् ज्ञानं ज्ञेयम् अवैति तत् अयं शुद्ध- स्वभावोदयः’’ (यत्) je em chhe ke (ज्ञानं ज्ञेयम् अवैति) ‘gnān gneyane jāṇe chhe’ evun