212
jīvo te (ज्ञानस्य सञ्चेतनां) gnānachetanāne arthāt rāg-dveṣh-mohathī rahit shuddha gnānamātra vastune (विन्दन्ति) pāme chhe – āsvāde chhe. kevī chhe gnānachetanā? ‘‘स्वरसाभिषिक्तभुवनां’’ potānā ātmik rasathī jagatane jāṇe ke siñchan kare chhe. vaḷī kevī chhe? ‘‘चञ्चच्चिदर्चिर्मयीं’’ (चञ्चत्) sakaḷ gneyane jāṇavāmān samartha evo je (चिदर्चिः) chaitanyaprakāsh, te chhe (मयीं) sarvasva jenun, evī chhe. āvī chetanā kyā kāraṇathī chhe te kahe chhe — ‘‘दूरारूढचरित्रवैभवबलात्’’ (दूर) ati gāḍh-draḍh (आरूढ) pragaṭ thayelo, (चरित्र) rāgadveṣh ashuddha pariṇatithī rahit jīvano je chāritraguṇ, tenā (वैभव) pratāpanā (बलात्) sāmarthyathī. bhāvārtha ām chhe ke — shuddha chāritra tathā shuddha gnānachetanāne ekavastupaṇun chhe. kevā chhe samyagdraṣhṭi jīv? ‘‘रागद्वेषविभावमुक्तमहसः’’ (रागद्वेष) jeṭalī ashuddha pariṇati chhe te-rūp je (विभाव) jīvano vikārabhāv, tenāthī (मुक्त) rahit thayun chhe (महसः) shuddha gnān jemanun, evā chhe. vaḷī kevā chhe? ‘‘पूर्वागामिसमस्तकर्मविकलाः’’ (पूर्व) jeṭalo atīt kāḷ, (आगामि) jeṭalo anāgat kāḷ, te-sambandhī (समस्त) nānā prakāranā asaṅkhyāt lokamātra (कर्म) rāgādirūp athavā sukh-duḥkharūp ashuddhachetanā-vikalpa, tenāthī (विकलाः) sarvathā rahit chhe. vaḷī kevā chhe? ‘‘तदात्वोदयात् भिन्नाः’’ (तदात्वोदयात्) vartamān kāḷamān āvelā udayathī thayel chhe je sharīr, sukh-duḥkh, viṣhayabhogasāmagrī ityādi, tenāthī (भिन्नाः) param udāsīn chhe. bhāvārtha ām chhe ke — koī samyagdraṣhṭi jīvo trikāḷasambandhī karmanī udayasāmagrīthī virakta thaīne shuddha chetanāne pāme chhe – āsvāde chhe. 31-223.
प्रकाशते ज्ञानमतीव शुद्धम् ।
बोधस्य शुद्धिं निरुणद्धि बन्धः ।।३२-२२४।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — gnānachetanānun phaḷ tathā agnānachetanānun phaḷ kahe chheḥ ‘‘नित्यं’’ nirantar ‘‘ज्ञानस्य सञ्चेतनया’’ rāg-dveṣh-moharūp ashuddha pariṇati