230
विश्रान्तं पररूप एव परितो ज्ञानं पशोः सीदति ।
र्दूरोन्मग्नघनस्वभावभरतः पूर्णं समुन्मज्जति ।।२-२४८।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — bhāvārtha ām chhe ke je gnānamātra jīvanun svarūp chhe temān paṇ chār prashna vichāraṇīy chhe. te prashna kyā? ek to prashna evo ke gnān gneyanā sahārānun chhe ke potānā sahārānun chhe? bījo prashna evo ke gnān ek chhe ke anek chhe? trījo prashna evo ke gnān astirūp chhe ke nāstirūp chhe? chotho prashna evo ke gnān nitya chhe ke anitya chhe? teno uttar ām chhe ke jeṭalī vastu chhe te badhī dravyarūp chhe, paryāyarūp chhe; tethī gnān paṇ dravyarūp chhe, paryāyarūp chhe. tenun vivaraṇ — dravyarūp kahetān nirvikalpa gnānamātra vastu; paryāyarūp kahetān svagney athavā paragneyane jāṇatun thakun gneyanī ākr̥uti-pratibimbarūp pariṇame chhe je gnān. bhāvārtha ām chhe ke gneyane jāṇavārūp pariṇati gnānano paryāy, tethī gnānane paryāyarūpathī kahetān gnān gneyanā sahārānun chhe; (gnānane) vastumātrathī kahetān potānā sahārānun chhe. — ek prashnanun samādhān to ā pramāṇe chhe. bījā prashnanun samādhān ām chhe ke gnānane paryāyamātrathī kahetān gnān anek chhe; vastumātrathī kahetān ek chhe. trījā prashnano uttar ām chhe ke gnānane paryāyarūpathī kahetān gnān nāstirūp chhe; gnānane vasturūpathī vichāratān gnān astirūp chhe. chothā prashnano uttar ām chhe ke gnānane paryāyamātrathī kahetān gnān anitya chhe; vastumātrathī kahetān gnān nitya chhe. āvā prashna karavāmān āvatān ā pramāṇe samādhān karavun, syādvād ānun nām chhe. vastunun svarūp āvun ja chhe, tathā ā pramāṇe sādhatān vastumātra sadhāy chhe. je koī mithyādraṣhṭi jīvo vastune te vasturūp chhe tathā te ja vastu paryāyarūp chhe em mānatā nathī, sarvathā vasturūp māne chhe athavā sarvathā paryāyamātra māne chhe, te jīvo ekāntavādī mithyādraṣhṭi kahevāy chhe; kāraṇ ke vastumātra mānyā vinā