244
tethī gneyanī anek avasthāne jāṇe chhe gnān, tene jāṇatun thakun te ākr̥utirūp pariṇame chhe gnān; te samasta chhe gnānanā paryāy, te paryāyone gnānanun astitva māne chhe mithyādraṣhṭi jīv. tenā prati samādhān ām chhe ke gneyanī ākr̥utirūp pariṇamatā jeṭalā gnānanā paryāy chhe temanā vaḍe gnānanun astitva nathī. em kahe chhe — ‘‘पशुः नश्यति’’(पशुः)
kevo chhe ekāntavādī? ‘‘ज्ञेयालम्बनलालसेन मनसा बहिः भ्राम्यन्’’ ‘(ज्ञेय) samasta dravyarūp (आलम्बन) gneyanā avasare gnānanī sattā’ evā nishchayarūp (लालसेन) chhe abhiprāy jeno, evā (मनसा) man vaḍe (बहिः भ्राम्यन्) svarūpathī bahār ūpajyo chhe bhram jene, evo chhe. vaḷī kevo chhe? ‘‘अर्थालम्बनकाले ज्ञानस्य सत्त्वं कलयन् एव’’ (अर्थ) jīvādi samasta gneyavastune (आलम्बन) jāṇatī (काले) vakhate ja (ज्ञानस्य) gnānamātra vastunī (सत्त्वं) sattā chhe (कलयन्) evo anubhav kare chhe, (एव) evo ja chhe. tenā prati syādvādī vastunī siddhi kare chhe — ‘‘पुनः स्याद्वादवेदी तिष्ठति’’ (पुनः) ekāntavādī je pramāṇe māne chhe te pramāṇe nathī, syādvādī je pramāṇe māne chhe te pramāṇe chhe. (स्याद्वादवेदी) syādvādavedī arthāt anekāntavādī (तिष्ठति) vastusvarūp sādhavāne samartha chhe. kevo chhe syādvādī? ‘‘अस्य परकालतः नास्तित्वं कलयन्’’ (अस्य) gnānamātra jīvavastunun (परकालतः) gneyāvasthānā jāṇapaṇāthī (नास्तित्वं) nāstipaṇu chhe evī (कलयन्) pratīti kare chhe syādvādī. vaḷī kevo chhe ‘‘आत्मनिखातनित्यसहज- ज्ञानैकपुञ्जीभवन्’’ (आत्म) gnānamātra jīvavastumān (निखात) anādithī ek vasturūp, (नित्य) avinashvar, (सहज) upāy vinā dravyanā svabhāvarūp-evī je (ज्ञान) jāṇapaṇārūp shakti te-rūp (एकपुञ्जीभवन्) hun jīvavastu chhun, avinashvar gnānasvarūp chhun – evo anubhav karato thako. — āvo chhe syādvādī. 11 – 257.
नश्यत्येव पशुः स्वभावमहिमन्येकान्तनिश्चेतनः ।
स्याद्वादी तु न नाशमेति सहजस्पष्टीकृतप्रत्ययः ।।१२-२५८।।