kahānajainashāstramāḷā ]
paryāyabhed ke utpād-vyay-dhrauvyabhed na jovāmān āve, vastumātra jovāmān āve, to samasta bhed jūṭhā chhe. āvo anubhav samyaktva chhe. vaḷī kevī chhe ātmajyoti? ‘‘उन्नीयमानं’’ chetanālakṣhaṇathī jaṇāy chhe, tethī anumānagochar paṇ chhe. have bījo pakṣha — ‘‘उद्योतमानम्’’ pratyakṣha gnānagochar chhe. bhāvārtha ām chhe ke bhedabuddhi karatān jīvavastu chetanālakṣhaṇathī jīvane jāṇe chhe, vastu vichāratān eṭalo vikalpa paṇ jūṭho chhe, shuddha vastumātra chhe. āvo anubhav samyaktva chhe. 8.
क्वचिदपि च न विद्मो याति निक्षेपचक्रम् ।
अनुभवमुपयाते भाति न द्वैतमेव ।।९।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘अस्मिन् धाम्नि अनुभवमुपयाते द्वैतमेव न भाति’’ (अस्मिन्) ā – svayansiddha (धाम्नि) chetanātmak jīvavastuno (अनुभवम्) pratyakṣhapaṇe āsvād (उपयाते) āvatān (द्वैतम् एव) sūkṣhma-sthūḷ antarjalpa ane bahirjalparūp badhā vikalpo (न भाति) nathī shobhatā. bhāvārtha ām chhe — anubhav pratyakṣha gnān chhe, pratyakṣha gnān chhe eṭale vedyavedakabhāvapaṇe āsvādarūp chhe; te anubhav parasahāyathī nirapekṣhapaṇe chhe. āvo anubhav joke gnānavisheṣh chhe topaṇ samyaktvanī sāthe avinābhūt chhe, kem ke te samyagdraṣhṭine hoy chhe, mithyādraṣhṭine nathī hoto evo nishchay chhe. āvo anubhav thatān jīvavastu potānā shuddha svarūpane pratyakṣhapaṇe āsvāde chhe. tethī jeṭalā kāḷ sudhī anubhav chhe teṭalā kāḷ sudhī vachanavyavahār sahaj ja aṭakī jāy chhe, kem ke vachanavyavahār to parokṣhapaṇe kathak chhe. ā jīv to pratyakṣhapaṇe anubhavashīl chhe, tethī (anubhavakāḷamān) vachan- vyavahār paryant kāī rahyun nahi. kevī chhe jīvavastu? ‘‘सर्वंकषे’’ (सर्वं) badhā prakāranā vikalponī (कषे) kṣhayakaraṇashīl (kṣhay karavānā svabhāvavāḷī) chhe. bhāvārtha ām chhe — jem sūryaprakāsh andhakārathī sahaj ja bhinna chhe tem anubhav paṇ