34
स्वयमयमुपयोगो बिभ्रदात्मानमेकम् ।
कृतपरिणतिरात्माराम एव प्रवृत्तः ।।३१।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘एव अयम् उपयोगः स्वयम् प्रवृत्तः’’ (एव) nishchayathī je anādinidhan chhe evun (अयम्) ā ja (उपयोगः) jīvadravya (स्वयम्) jevun dravya hatun tevun shuddhaparyāyarūp (प्रवृत्तः) pragaṭ thayun. bhāvārtha ām chhe ke jīvadravya shaktirūpe to shuddha hatun parantu karmasanyogapaṇe ashuddharūp pariṇamyun hatun; have ashuddhapaṇun javāthī jevun hatun tevun thaī gayun. kevun thatān shuddha thayun? ‘‘इति सर्वैः अन्यभावैः सह विवेके सति’’ (इति) pūrvokta prakāre (सर्वैः) shuddha chidrūpamātrathī bhinna evān samasta (अन्यभावैः सह) dravyakarma-bhāvakarma-nokarmathī (विवेके) shuddha chaitanyanun bhinnapaṇun (सति) thatān. bhāvārtha ām chhe ke jem suvarṇanā pānāne tapāvatān kālimā jatī rahevāthī sahaj ja suvarṇamātra rahī jāy chhe tem moh- rāg-dveṣharūp vibhāvapariṇāmamātra jatān sahaj ja shuddha chaitanyamātra rahī jāy chhe. kevī thatī thakī jīvavastu pragaṭ thāy chhe?
nirbhed-nirvikalpa chidrūp vastu evo je (आत्मानम्) ātmasvabhāv te-rūp (बिभ्रत्) pariṇamī chhe. vaḷī kevo chhe ātmā? ‘‘दर्शनज्ञानवृत्तैः कृतपरिणतिः’’ (दर्शन) shraddhā- ruchi-pratīti, (ज्ञान) jāṇapaṇun, (वृत्तैः) shuddha pariṇati – evān je ratnatray te-rūpe (कृत) karyun chhe (परिणतिः) pariṇaman jeṇe evo chhe. bhāvārtha ām chhe ke mithyātvapariṇatino tyāg thatān, shuddha svarūpano anubhav thatān, sākṣhāt ratnatray ghaṭe chhe. kevān chhe darshan-gnān-chāritra? ‘‘प्रकटितपरमार्थेः’’ (प्रकटित) pragaṭ karyo chhe (परमार्थैः) sakalakarmakṣhayalakṣhaṇ mokṣha jemaṇe evān chhe. bhāvārtha ām chhe ke ‘सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्षमार्गः’ evun kathan to sarva jainasiddhāntamān chhe ane te ja pramāṇ chhe. vaḷī kevo chhe shuddhajīv? ‘‘आत्माराम’’ (आत्म) pote ja chhe