42
dravyathī nīpajyo chhe te ja dravya chhe, (कथञ्चन न अन्यत्) nishchayathī anya dravyarūp nathī thayo. te ja draṣhṭānt dvārā kahe chhe — ‘‘इह रुक्मेण असिकोशं निर्वृत्तम्’’ (इह) pratyakṣha chhe ke (रुक्मेण) chāndīdhātuthī (असिकोशं) talavāranun myān (निर्वृत्तम्) ghaḍīne mojūd karyun tyān ‘‘रुक्मं पश्यन्ति, कथञ्चन न असिम्’’ (रुक्मं) je myān mojūd thayun te vastu to chāndī ja chhe (पश्यन्ति) em pratyakṣhapaṇe sarva lok dekhe chhe ane māne chhe; (कथञ्चन) ‘chāndīnī talavār’ em kathanamān to kahevāy chhe tathāpi (न असिम्) chāndīnī talavār nathī. bhāvārtha ām chhe ke chāndīnā myānamān talavār rahe chhe te kāraṇe ‘chāndīnī talavār’ em kahevāmān āve chhe topaṇ chāndīnun myān chhe, talavār loḍhānī chhe, chāndīnī talavār nathī. 6-38.
निर्माणमेकस्य हि पुद्गलस्य ।
यतः स विज्ञानघनस्ततोऽन्यः ।।७-३९।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘हि इदं वर्णादिसामग्य्राम् एकस्य पुद्गलस्य निर्माणम् विदन्तु’’ (हि) nishchayathī (इदं) vidyamān (वर्णादिसामग्य्राम्) guṇasthān, mārgaṇāsthān, dravyakarma, bhāvakarma, nokarma ityādi jeṭalā ashuddha paryāyo chhe te badhāy (एकस्य पुद्गलस्य) ekalā pudgaladravyanun (निर्माणम्) kārya chhe arthāt pudgaladravyanā chitarāmaṇ jevā chhe em (विदन्तु) he jīvo! niḥsandehapaṇe jāṇo. ‘‘तत्ः इदं पुद्गलः एव अस्तु, न आत्मा’’ (ततः) te kāraṇathī (इदं) sharīrādi sāmagrī (पुद्गलः) je pudgaladravyathī thaī chhe te ja pudgaladravya chhe, (एव) nishchayathī (अस्तु) te ja chhe; (न आत्मा) ātmā ajīvadravyarūp thayo nathī. ‘‘यतः सः विज्ञानघनः’’ (यतः) jethī (सः) jīvadravya (विज्ञानघनः) gnānaguṇano samūh chhe, ‘‘ततः अन्यः’’ (ततः) tethī (अन्यः) jīvadravya bhinna chhe, sharīrādi paradravya bhinna chhe. bhāvārtha ām chhe ke lakṣhaṇabhede vastuno bhed hoy chhe, tethī chaitanyalakṣhaṇe jīvavastu bhinna chhe,