kahānajainashāstramāḷā ]
anubhave chhe to pachhī draṣhṭino doṣh chhe, vastu jevī bhinna chhe. tevī ja chhe, ek karīne anubhavatān ek thatī nathī, kem ke ghaṇun antar chhe. kevun chhe avivekanāṭya (arthāt jīv-ajīvanī ekatvabuddhirūp vibhāvapariṇām)? ‘‘अनादिनि’’ anādithī ekatva-sanskārabuddhi chālī āvī chhe – evun chhe. vaḷī kevun chhe avivekanāṭya? ‘‘महति’’ jemān thoḍuṅk viparītapaṇun nathī, ghaṇun viparītapaṇun chhe. kevun chhe pudgal? ‘‘वर्णादिमान्’’ sparsha, ras, gandh, varṇaguṇathī sanyukta chhe. ‘‘च अयं जीवः रागादि- पुद्गलविकारविरुद्धशुद्धचैतन्यधातुमयमूर्तिः’’ (च अयं जीवः) ane ā jīvavastu āvī chheḥ (रागादि) rāg, dveṣh, krodh, mān, māyā, lobh evā asaṅkhyāt lokamātra ashuddharūp jīvanā pariṇām — (पुद्गलविकार) anādi bandhaparyāyathī vibhāvapariṇām — temanāthī (विरुद्ध) rahit chhe evī, (शुद्ध) nirvikār chhe evī (चैतन्यधातु) shuddha chidrūp vastu (मय) te-rūp chhe (मूर्तिः) sarvasva jenun evī chhe. bhāvārtha ā pramāṇe chhe ke jem pāṇī kādav maḷatān melun chhe, tyān te melāpaṇun raṅg chhe, te raṅgane aṅgīkār nahi karatān bākī je kāī chhe te pāṇī ja chhe; tem jīvane karmabandhaparyāyarūp avasthāmān rāgādi bhāv raṅg chhe, te raṅgane aṅgīkār nahi karatān bākī je kāī chhe te chetanadhātumātra vastu chhe. ānun nām shuddhasvarūp-anubhav jāṇavun, ke je samyagdraṣhṭine hoy chhe. 12 – 44.
जीवाजीवौ स्फु टविघटनं नैव यावत्प्रयातः ।
ज्ञातृद्रव्यं स्वयमतिरसात्तावदुच्चैश्चकाशे ।।१३-४५।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘ज्ञातृद्रव्यं तावत् स्वयं अतिरसात् उच्चैः चकाशे’’ (ज्ञातृद्रव्यं) chetanavastu (तावत्) vartamān kāḷe (स्वयं) potānī meḷe (अतिरसात्) atyant potānā svād sahit (उच्चैः) sarva prakāre (चकाशे) pragaṭ thai. shun karīne? ‘‘विश्वं व्याप्य’’ (विश्वं) samastagneyone (व्याप्य) pratyakṣhapaṇe pratibimbit karīne arthāt jāṇīne.