Samaysar Kalash Tika-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Shlok: 49.

< Previous Page   Next Page >


Page 52 of 269
PDF/HTML Page 74 of 291

 

52

samayasār-kalash
[ bhagavānashrīkundakund-
(shārdūlavikrīḍit)
व्याप्यव्यापकता तदात्मनि भवेन्नैवातदात्मन्यपि
व्याप्यव्यापकभावसम्भवमृते का कर्तृकर्मस्थितिः
इत्युद्दामविवेकघस्मरमहोभारेण भिन्दँस्तमो
ज्ञानीभूय तदा स एष लसितः कर्तृत्वशून्यः पुमान्
।।४-४९।।

khaṇḍānvay sahit arthaḥ‘‘तदा स एष पुमान् कर्तृत्वशून्यः लसितः’’ (तदा) te kāḷe (स एष पुमान्) je jīv anādi kāḷathī mithyātvarūp pariṇamyo hato te ja jīv (कर्तृत्वशून्यः लसितः) karma karavāthī rahit thayo. kevo chhe jīv? ‘‘ज्ञानीभूय तमः भिन्दन्’’ (ज्ञानीभूय) anādithī mithyātvarūp pariṇamatān jīv-karmanā ekaparyāyasvarūp pariṇamato hato te chhūṭyun, shuddhachetan-anubhav thayo, em thatān (तमः) mithyātvarūp andhakār (भिन्दन्) chhedato thako. konā vaḍe mithyātva-andhakār chhūṭyo? ‘‘इति उद्दामविवेकघस्मरमहोभारेण’’ (इति) je kahyo chhe, (उद्दाम) baḷavān chhe evā (विवेक) bhedagnānarūpī (घस्मरमहःभारेण) sūryanā tejanā samūh vaḍe. have je vichāratān bhedagnān thāy chhe te ja kahe chhe‘‘व्याप्यव्यापकता तदात्मनि भवेत्’’ (व्याप्य) samasta guṇarūp ane paryāyarūp bhed-vikalpo tathā (व्यापकता) ek dravyarūp vastu (तदात्मनि) ek sattvarūp vastumān (भवेत्) hoy chhe. bhāvārtha ām chhe ke jem suvarṇa pīḷun, bhāre, chīkaṇun em kahevā māṭe chhe, parantu ek sattva chhe tem jīvadravya gnātā, draṣhṭā em kahevā māṭe chhe, parantu ek sattva chhe. e pramāṇe ek sattvamān vyāpya-vyāpakatā hoy chhe arthāt bhedabuddhi karavāmān āve to vyāpya- vyāpakatā hoy chhe. vivaraṇaḥvyāpak arthāt dravya-pariṇāmī potānā pariṇāmano kartā hoy chhe; vyāpya arthāt te pariṇām dravye karyā. jemān (ek sattvamān) āvo bhed karavāmān āve to thāy chhe, na karavāmān āve to nathī thato. ‘‘अतदात्मनि अपि न एव’’ (अतदात्मनि) jīvasattvathī pudgaladravyanun sattva bhinna chhe, (अपि) nishchayathī (न एव) vyāpya-vyāpakatā nathī. bhāvārtha ām chhe ke jem upachāramātrathī dravya potānā pariṇāmano kartā chhe, te ja pariṇām dravyathī karāyelo chhe tem anya