kahānajainashāstramāḷā ]
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘एवं (सः तत्त्ववेदी) एकम् स्वं भावम् उपयाति’’ (एवं) pūrvokta prakāre (सः) samyagdraṣhṭi jīv — (तत्त्ववेदी) shuddhasvarūpano anubhavashīl — (एकम् स्वं भावम् उपयाति) ek shuddhasvarūp chidrūp ātmāne āsvāde chhe. kevo chhe ātmā? ‘‘अन्तः बहिः समरसैकरसस्वभावं’’ (अन्तः) andar ane (बहिः) bahār (समरस) tulyarūp evī (एकरस) chetanashakti te chhe (स्वभावं) sahaj rūp jenun evo chhe. shun karīne shuddhasvarūp pāme chhe? ‘‘नयपक्षकक्षाम् व्यतीत्य’’ (नय) dravyārthik paryāyārthik bhed, teno (पक्ष) aṅgīkār, teno (कक्षाम्) samūh chhe – ananta nayavikalpo chhe, temane (व्यतीत्य) dūrathī ja chhoḍīne. bhāvārtha ām chhe ke – anubhav nirvikalpa chhe, te anubhavakāḷe samasta vikalpo chhūṭī jāy chhe. (nayapakṣhakakṣhā) kevī chhe? ‘‘महतीं’’ jeṭalā bāhya-abhyantar buddhinā vikalpo teṭalā ja nayabhed, evī chhe. vaḷī kevī chhe? ‘‘स्वेच्छासमुच्छलदनल्पविकल्पजालाम्’’ (स्वेच्छा) vinā upajāvye ja (समुच्छलत्) ūpaje chhe evī je (अनल्प) ati ghaṇī (विकल्प) nirbhed vastumān bhedakalpanā, teno (जालाम्) samūh chhe jemān evī chhe. kevun chhe ātmasvarūp? ‘‘अनुभूतिमात्रम्’’ atīndriy sukhasvarūp chhe. 45 – 90.
पुष्क लोच्चलविकल्पवीचिभिः ।
कृत्स्नमस्यति तदस्मि चिन्महः ।।४६-९१।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘तत् चिन्महः अस्मि’’ hun evā gnānapuñjarūp chhun ke ‘‘यस्य विस्फु रणम्’’ jeno prakāshamātra thatān ‘‘इदम् कृत्स्नम् इन्द्रजालम् तत्क्षणं एव अस्यति’’ (इदम्) vidyamān anek nayavikalpa (कृत्स्नम्) ke je ati ghaṇā chhe, (इन्द्रजालम्) indrajāḷ chhe arthāt jūṭhā chhe, parantu vidyamān chhe te (तत्क्षणं) je kāḷe shuddha chidrūp anubhav thāy chhe te ja kāḷe (एव) nishchayathī (अस्यति) vinaṣhṭa thaī jāy chhe. bhāvārtha ām chhe – jem sūryano prakāsh thatān andhakār phāṭī jāy chhe tem shuddha chaitanyamātrano anubhav thatān jeṭalā vikalpo te badhāy maṭe chhe — evī shuddha chaitanyavastu chhe te māro svabhāv; anya samasta karmanī upādhi chhe. kevī chhe indrajāḷ? ‘‘पुष्कलोच्चल-