सर्वज्ञ सत्तास्वरूप ][ ८५
अर्थः — जेनी संज्ञारूप १प्रतिषेधनी वाक्यरूप संज्ञा
कहेवामां आवे ते वाक्य कथंचित् सद्भावरूप जे संज्ञानो स्वामी
२प्रतिषेध्यपदार्थ, तेना आश्रय विना प्रवर्ते नहि. तेथी जे वस्तु
कथंचित् अस्तिरूप हशे तेनी ज नास्तिनी कथनी कथंचित्
संभवशे पण सर्वथा अभावरूपनी संज्ञा लईने (वळी) तेनी
नास्तिनी कथनी सर्वथा ज बनती नथी. तमे सर्वज्ञनुं नाम
लईने (वळी पाछा तेनी) नास्ति कही, पण ‘सर्वज्ञ’ एवी नाम
संज्ञा तो सर्वज्ञनी कथंचित् अस्तिताने जणावे छे; माटे अमे
तो तमारी पासे सर्वज्ञनुं अस्तित्व सिद्ध करीए छीए, के तमे
सर्वज्ञनुं नाम लईने नास्ति कहो छो पण तेमां तो आम आव्युं
के
– सर्वज्ञनो सद्भाव कोई प्रकारथी छे ज अने त्यारे तो
सर्वज्ञनी संज्ञा बने छे. ए प्रमाणे संज्ञाना स्वामीनो प्रतिषेध
ज पोतानी प्रतिषेध्यवस्तुनी सिद्धि करे छे.
वळी तमे कहेशो के – ‘अमे तो सर्वज्ञथी नास्तिनुं वचन
कह्युं छे ते तो आस्तिक्यवादी सर्वज्ञनी अस्ति माने छे, तेना
अभिप्रायने खंडन करवा माटे कह्युं छे.’ तेने अमे कहीए
छीए के – ‘सर्वज्ञ नथी’ एवुं बाधासहित वचन तो कहेवुं
नहोतुं, अगर कहेवुं हतुं तो सर्वज्ञवादी एवुं माने छे पण
तेनुं श्रद्धान जुठुं छे’ ए प्रकारथी कहेवुं हतुं, एटले तेने तो
परस्पर वाद द्वारा निर्णय थई जाय, परंतु तमारे आवी
१. प्रतिषेध = निषेध.
२. प्रतिषेध्य = निषेधवा योग्य.