Swami Kartikeyanupreksha (Gujarati). Gatha: 170-172.

લોકાનુપ્રેક્ષા ]

[ ૯૭

અર્થઃ — ભવનવાસીઓમાં અસુરકુમારોના દેહની ઊંચાઈ પચ્ચીસ ધનુષ અને તેના બાકીના નવે કુમારદેવોની દસ ધનુષ, વ્યંતરોના દેહની ઉંચાઈ દસ ધનુષ તથા જ્યોતિષી દેવોના દેહની ઉંચાઈ સાત ધનુષ છે

હવે સ્વર્ગના દેવોના દેહની ઉંચાઈ કહે છેઃ —

दुगदुगचदुचदुदुगदुगकप्पसुराणं सरीरपरिमाणं ।

सत्तछहपंचहत्था चउरो अद्धद्ध हीणा य ।।१७०।।

हिट्ठिममज्झिमउवरिमगेवज्जे तह विमाणचउदसए ।

अद्धजुदा बे हत्था हीणं अद्धद्धयं उवरिं ।।१७१।।

द्विकद्विचतुश्चतुर्द्विकद्विककल्पसुराणां शरीरपरिमाणम् ।

सप्तषट्पञ्चहस्ताः चत्वारः अर्धार्धहीनाः च ।।१७०।।

अधस्तनमध्यमोपरिमग्रैवेयकेषु तथा विमानचतुर्दशसु ।

अर्धयुतौ द्वौ हस्तौ हीनं अर्धार्धकं उपरि ।।१७१।।

અર્થઃ — સૌધર્મ – ઐશાન યુગલના દેવોનો દેહ સાત હાથ ઊંચો છે, સનત્કુમાર-માહેન્દ્રયુગલના દેવોનો દેહ છ હાથ ઊંચો છે, બ્રહ્મ -બ્રહ્મોત્તર-લાવન્ત-કાપિષ્ટ એ ચાર સ્વર્ગના દેવોનો દેહ પાંચ હાથ ઊંચો છે, શુક્ર-મહાશુક્ર-સતાર-સહસ્રાર એ ચાર સ્વર્ગના દેવોનો દેહ ચાર હાથ ઊંચો છે, આનત-પ્રાણતયુગલના દેવોનો દેહ સાડાત્રણ હાથ ઊંચો છે, આરણ-અચ્યુતયુગલના દેવોનો દેહ ત્રણ હાથ ઊંચો છે, અધો ગ્રૈવેયકના દેવોનો દેહ અઢી હાથ ઊંચો છે, મધ્યમ ગ્રૈવેયકના દેવોનો દેહ બે હાથ ઊંચો છે, ઉપરના ગ્રૈવેયકના દેવોનો દેહ દોઢ હાથ ઊંચો છે તથા નવ અનુદિશ અને પંચ અનુત્તરના દેવોનો દેહ એક હાથ ઊંચો છે.

હવે ભરત-ઐરાવતક્ષેત્રમાં કાળની અપેક્ષાએ મનુષ્યોના શરીરની ઊંચાઈ કહે છેઃ —

अवसप्पिणिए पढमे काले मणुया तिकोसउच्छेहा ।

छट्ठस्सवि अवसाणे हत्थपमाणा विवत्था य ।।१७२।।

< Previous Page Next Page >