Swami Kartikeyanupreksha (Gujarati). Gatha: 305-307.

ધર્માનુપ્રેક્ષા ]

[ ૧૬૩

હવે ગૃહસ્થધર્મના બાર ભેદોનાં નામ બે ગાથામાં કહે છેઃ —

सम्मद्दंसणसुद्धो रहिओ मज्जाइथूलदोसेहिं ।

वयधारी सामाइउ पव्ववई पासुयाहारी ।।३०५।।

राईभोयणविरओ मेहुणसारंभसंगचत्तो य ।

कज्जाणुमोयविरओ उद्दिट्ठाहारविरदो य ।।३०६।।

सम्यग्दर्शनशुद्धः रहितः मद्यादिस्थूलदोषैः ।

व्रतधारी सामायिकः पर्वव्रती प्रासुकाहारी ।।३०५।।

रात्रिभोजनविरतः मैथुनसारम्भसङ्गत्त्यक्तः च ।

कार्यानुमोदविरतः उद्दिष्टाहारविरतः च ।।३०६।।

અર્થઃ — સમ્યગ્દર્શન શુદ્ધ છે જેને એવા (૧) મદ્યાદિક સ્થૂલ દોષોથી રહિત દર્શનપ્રતિમા ધારક, (૨) પાંચ અણુવ્રત – ત્રણ ગુણવ્રત – ચાર શિક્ષાવ્રત એવા બાર વ્રતો સહિત વ્રતપ્રતિમાધારી, (૩) સામાયિક પ્રતિમાધારી, (૪) પર્વવ્રતી (પૌષધોપવાસ પ્રતિમાધારી), (૫) પ્રાસુક -આહારી, (૬) રાત્રિભોજનત્યાગી, (૭) મૈથુનત્યાગી, (૮) આરંભ- ત્યાગી, (૯) પરિગ્રહત્યાગી, (૧૦) કાર્યાનુમોદના રહિત, (૧૧) ઉદિષ્ટાહાર-વિરત. એ પ્રમાણે (અગિયાર પ્રતિમા અને એક શુદ્ધ સમ્યગ્દર્શન મૂળ મળી) શ્રાવકધર્મના બાર ભેદ છે. તેમાં પ્રથમ ભેદ તો પચ્ચીસ મળદોષરહિત શુદ્ધ અવિરતસમ્યગ્દર્શન છે તથા બાકીના અગિયાર ભેદ પ્રતિમાઓના વ્રતો સહિત હોય તે વ્રતી શ્રાવક છે.

હવે એ બારે ધર્મોનાં સ્વરૂપ વગેરેનું વ્યાખ્યાન કરે છે. ત્યાં પ્રથમ જ અવિરતસમ્યગ્દ્રષ્ટિનું સ્વરૂપ કહે છે. તેમાં પણ પહેલાં સમ્યક્ત્વ ઉત્પત્તિની યોગ્યતાનું નિરૂપણ કરે છેઃ —

चदुगदिभव्वो सण्णी सुविसुद्धो जग्गमाणपज्जत्तो ।

संसारतडे णियडो णाणी पावेइ सम्मत्तं ।।३०७।।

चतुर्गतिभव्यः संज्ञी सुविशुद्धः जाग्रत्पर्याप्तः ।

संसारतटे निकटः ज्ञानी प्राप्नोति सम्यक्त्वम् ।।३०७।।

< Previous Page Next Page >