एवं पञ्चप्रकारं अनर्थदण्डं दुःखावहं नित्यम् ।
यः परिहरति ज्ञानी गुणव्रती सः भवेत् द्वितीयः ।।३४९।।
અર્થઃ — જે જ્ઞાની શ્રાવક આ પ્રમાણે અનર્થદંડને નિરંતર દુઃખનાં
ઉપજાવવાવાળાં જાણીને છોડે છે તે બીજા ગુણવ્રતનો ધારવાવાળો શ્રાવક
થાય છે.
ભાવાર્થઃ — આ અનર્થદંડત્યાગ નામનું ગુણવ્રત, અણુવ્રતોનું ઘણું
ઉપકારી છે તેથી શ્રાવકોએ તેનું અવશ્ય પાલન કરવું યોગ્ય છે.
હવે ભોગોપભોગપરિમાણ નામનું ત્રીજું ગુણવ્રત કહે છેઃ —
जाणित्ता संपत्ती भोयणतंबोलवत्थमादीणं ।
जं परिमाणं कीरदि भोउवभोयं वयं तस्स ।।३५०।।
ज्ञात्वा सम्पत्तीः भोजनताम्बूलवस्त्रादीनाम् ।
यत् परिमाणं क्रियते भोगोपभोगं व्रतं तस्य ।।३५०।।
અર્થઃ — જે પોતાની સંપદા અને સામર્થ્ય જાણી (વિચારી)
ભોજન – તાંબૂલ – વસ્ત્ર આદિનું પરિમાણ – મર્યાદા કરે તે શ્રાવકને
ભોગોપભોગપરિમાણ નામનું ગુણવ્રત હોય છે.
ભાવાર્થઃ — ભોજન – તાંબૂલ આદિ જે એક વાર ભોગવવામાં
આવે તેને ભોગ કહે છે. તથા વસ્ત્ર – ઘરેણાં વગેરે વારંવાર ભોગવવામાં
આવે તેને ઉપભોગ કહે છે. તેમનું પરિમાણ યમરૂપ (જાવજીવ) પણ
હોય છે તથા હરરોજના નિયમરૂપ પણ હોય છે. ત્યાં યથાશક્તિ પોતાનાં
સાધન – સામગ્રીનો વિચાર કરી તેમનો યમરૂપ વા નિયમરૂપ પણ ત્યાગ
કરે છે. તેમાં હરરોજ જરૂરિયાત જાણી તે અનુસાર (નિયમરૂપ) ત્યાગ
કર્યા કરે, તે અણુવ્રતને ઘણો ઉપકારક છે.
હવે છતી (મોજૂદ) ભોગોપભોગની વસ્તુને છોડે છે તેની પ્રશંસા
કરે છેઃ —
ધર્માનુપ્રેક્ષા ]
[ ૧૯૩