७६ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा
‘जत्थेक्कु मरदि जीवो तत्थ दु मरणं हवे अणंताणं ।
चंकमइ जत्थ एक्को चंकमणं तत्थ णंताणं ।।
(गोम्मट० जीव० गा० १९३)
यत्र एकः म्रियते जीवः तत्र तु मरणं भवेत् अनन्तानाम् ।
चंक्रमति यत्र एकः चंक्रमणं तत्र अनन्तानाम् ।।
अर्थः — ज्यां एक साधारण निगोद जीव ऊपजे त्यां तेनी साथे ज अनंतानंत ऊपजे तथा एक निगोद जीव मरे त्यां तेनी साथे ज अनंतानंत समानआयुवाळा मरे छे.
भावार्थः — एक जीव जे आहार करे ते ज अनंतानंत जीवोनो आहार, एक जीव श्वासोच्छ्वास ले ते ज अनंतानंत जीवोनो श्वासोच्छ्श्वास, एक जीवनुं शरीर ते ज अनंतानंत जीवोनुं शरीर तथा एक जीवनुं आयुष ते ज अनंतानंत जीवोनुं आयुष. ए प्रमाणे सर्व समान छे तेथी तेमनुं साधारण नाम जाणवुं.
हवे सूक्ष्म अने बादरनुं स्वरूप कहे छेः —
ण य जेसिं पडिखलणं पुढवीतोएहिं अग्गिवाएहिं ।
ते जाण सुहुमकाया इयरा पुण थूलकाया य ।।१२७।।
न च येषां प्रतिस्खलनं पृथ्वीतोयाभ्याम् अग्निवाताभ्याम् ।
ते जानीहि सूक्ष्मकायाः इतरे पुनः स्थूलकायाः च ।।१२७।।
अर्थः — जे जीवो पृथ्वी, जळ, अग्नि अने पवनथी रोकाता नथी ते जीवोने सूक्ष्म जाणवा तथा जे तेमनाथी रोकाय छे तेओने बादर जाणवा.
हवे, प्रत्येकनुं ने त्रसनुं स्वरूप कहे छेः —
पचेया वि य दुविहा णिगोदसहिदा तहेव रहिया य ।
दुविहा होंति तसा वि य वितिचउरक्खा तहेव पंचक्खा ।।१२८।।