८२ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा
तस्याः एव कारणानां पुद्गलस्कन्धानां या स्फु टं निष्पत्तिः ।
सा पर्याप्तिः भण्यते षड्भेदाः जिनवरेन्द्रैः ।।१३५।।
अर्थः — ए शक्तिनी प्रवृत्तिनी पूर्णताना कारणरूप जे पुद्गलस्कंध छे तेनी प्रगटपणे निष्पत्ति अर्थात् पूर्णता होवी तेने पर्याप्ति कहे छे एम जिनेन्द्रदेवे कह्युं छे.
हवे पर्याप्त अने निर्वृत्त्यपर्याप्तनो काळ कहे छेः —
१पज्जत्तिं गिह्णंतो मणुपज्जत्तिं ण जाव समणोदि ।
ता णिव्वत्तिअपुण्णो मणुपुण्णो भण्णदे पुण्णो ।।१३६।।
पर्याप्तिं गृह्णन् मनःपर्य्याप्तिं न यावत् समाप्नोति ।
तावत् निर्वृत्त्यपर्याप्तकः मनःपूर्णः भण्यते पूर्णः ।।१३६।।
अर्थः — आ जीव, पर्याप्तिने ग्रहण करतो थको ज्यां सुधी मनपर्याप्तिने पूर्ण न करे त्यां सुधी तेने निर्वृत्त्यपर्याप्त कहे छे, अने ज्यारे मनपर्याप्ति पूर्ण थाय छे त्यारे तेने पर्याप्त कहे छे.
भावार्थः — अहीं संज्ञीपंचेन्द्रिय जीवनी अपेक्षा लक्षमां लई आ प्रमाणे कथन कर्युं छे; परंतु अन्य ग्रंथोमां ज्यां सुधी शरीरपर्याप्ति पूर्ण न थाय त्यां सुधी ते निर्वृत्त्यपर्याप्त छे. ए प्रमाणे सर्वजीव-आश्रित कथन छे.
१त्तज्जपस्स य उदये णियणियपज्जत्तिणिट्ठिदो होदि ।
जाव सरीरमपुण्णं णिव्वत्ति-अपुण्णगो ताव ।।
(गो. जी. गा. १२०)
पर्याप्तस्य च उदये निजनिजपर्याप्तिनिष्ठितो भवति ।
यावत् शरीरं अपूर्णं निर्वृत्त्यपूर्णकः तावत् ।।
अर्थ — पर्याप्ति नामना नामकर्मना उदयथी जीव पोतपोतानी पर्याप्ति
बनावे छे. ज्यां सुधी शरीरपर्याप्ति पूर्ण थती नथी त्यां सुधी तेने निर्वृत्त्यपर्याप्तक कहे छे.