अक्षिभ्यां प्रेक्षमाणः जीवाजीवादि-बहुविधं अर्थम् ।
यः भणति नास्ति किञ्चिदपि सः जुष्टानां महाजुष्टः ।।२५०।।
अर्थः — जे नास्तिकवादी जीव-अजीवादि घणा प्रकारना पदार्थोने
आंखो वडे प्रत्यक्ष देखतो होवा छतां पण कहे छे के – ‘कांई पण नथी’
ते असत्यवादीओमां पण महा असत्यवादी छे.
भावार्थः — प्रत्यक्ष देखाती वस्तुने पण ‘नथी’ एम कहेनारो
महा जूठो छो.
जं सव्वं पि य संतं ता सो वि असंतओ कहं होदि ।
णत्थि त्ति किंचि तत्तो अहवा सुण्णं कहं मुणदि ।।२५१।।
यत् सर्वं अपि च सत् तत् सः अपि असत्कः कथं भवति ।
नास्ति इति किञ्चित् ततः अथवा शून्यं कथं जानाति ।।२५१।।
अर्थः — सर्व वस्तु सत्रूप छे – विद्यमान छे, ते वस्तु असत्रूप
– अविद्यमान केम थाय? अथवा ‘कांई पण नथी’ एवुं तो शून्य छे,
एम पण केवी रीते जाणे?
भावार्थः — छती (विद्यमान – प्रगट – मोजूद) वस्तु अछती
(अविद्यमान) केम थाय? तथा ‘कांई पण नथी’ तो एवुं कहेवावाळो
– जाणवावाळो पण न रह्यो, पछी ‘शून्य छे’ एम कोणे जाण्युं?
हवे आ ज गाथा पाठान्तररूपे आ प्रमाणे छेः —
जदि सव्वं पि असंतं ता सो वि य संतओ कहं भणदि ।
णत्थि त्ति किं पि तच्चं अहवा सुण्णं कहं मुणदि ।।
यदि सर्वं अपि असत् तत् सः अपि च सत्कः कथं भणति ।
नास्ति इति किमपि तत्त्वं अथवा शून्यं कथं जानाति ।।
अर्थः — जो बधीय वस्तु असत् छे तो (असत् छे) एम
कहेवावाळो नास्तिकवादी पण असत्रूप ठर्यो, तो पछी ‘कोई पण तत्त्व
१३४ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा