नथी.’ एम ते केवी रीते कहे छे? अथवा ‘कहेवावाळो पण नथी,’ तो
शून्य छे एम शी रीते जाणे छे?
भावार्थः — पोते प्रगट विद्यमान छे अने कहे छे के ‘कांई पण
नथी’ पण एम कहेवुं ए मोटुं अज्ञान छे; तथा शून्यतत्त्व कहेवुं ए तो
मात्र प्रलाप (फोगट बकवाद) ज छे, कारण के कहेवावाळो ज नथी तो आ
कहे छे कोण? तेथी नास्तित्ववादी मात्र प्रलापी (मिथ्या बकवादी) छे.
किं बहुणा उत्तेण य जेत्तियमेत्ताणि संति णामाणि ।
तेत्तियमेत्ता अत्था संति ते णियमेण परमत्था ।।२५२।।
किं बहुना उक्तेन च यावन्मात्राणि सन्ति नामानि ।
तावन्मात्राः अर्थाः सन्ति च नियमेन परमार्थाः ।।२५२।।
अर्थः — घणुं कहेवाथी शुं? जेटलां नाम छे तेटला ज नियमथी
पदार्थो परमार्थरूपे छे.
भावार्थः — जेटलां नाम छे तेटला सत्यार्थरूप पदार्थो छे. घणुं
कहेवाथी बस थाओ! ए प्रमाणे पदार्थोनुं स्वरूप कह्युं.
हवे, ए पदार्थोने जाणवावाळुं ज्ञान छे तेनुं स्वरूप कहे छेः —
णाणाधम्मेहिं जुदं अप्पाणं तह परं पि णिच्छयदो ।
जं जाणेदि सजोगं तं णाणं भण्णदे समए ।।२५३।।
नानाधर्मैः युतं आत्मानं तथा परं अपि निश्चयतः ।
यत् जानाति स्वयोग्यं तत् ज्ञानं भण्यते समये ।।२५३।।
अर्थः — जे नाना धर्मो सहित आत्माने तथा परद्रव्योने पोतानी
योग्यतानुसार जाणे छे तेने सिद्धान्तमां निश्चयथी ज्ञान कहे छे.
भावार्थः — पोताना आवरणना क्षयोपशम के क्षय अनुसार
जाणवायोग्य पदार्थ जे पोते तथा पर, तेने जे जाणे छे ते ज्ञान छे.
ए सामान्यज्ञाननुं स्वरूप कह्युं.
लोकानुप्रेक्षा ]
[ १३५