अर्थः — जे जीव दोषरहितने देव माने छे, सर्व जीवोनी दयाने
श्रेष्ठ धर्म माने छे तथा निर्ग्रन्थगुरुने गुरु माने छे ते प्रगटपणे
सम्यग्द्रष्टि छे.
भावार्थः — सर्वज्ञ वीतराग अढार दोषोथी रहित देवने देव माने
छे, पण अन्य दोषरहित देव छे तेने ‘आ संसारी छे, पण मोक्षमार्गी
नथी’ एम जाणी वंदतो – पूजतो नथी, अहिंसामय धर्मने धर्म जाणे छे.
वळी देवताओने अर्थे यज्ञादिमां पशुने घात करी चढाववामां (लोको) धर्म
माने छे पण तेमां पाप ज जाणी पोते तेमां प्रवर्ततो नथी तथा ग्रंथी
(बाह्य – अंतरंग परिग्रहनी मूर्छा – पकड) सहित अनेक अन्यमती
वेषधारीओ छे वा काळदोषथी जैनमतमां पण वेषधारी निपज्या छे ते
सर्वने वेषधारी – पाखंडी जाणे पण तेने वंदे – पूजे नहि, परंतु
सर्वपरिग्रहरहित होय तेमने ज गुरु मानी वंदन – पूजन करे; कारण के
देव-गुरु-धर्मना आश्रयथी तो मिथ्या के सम्यक् उपदेश प्रवर्ते छे. ए कुदेव
-कुगुरु-कुधर्मनुं वंदन – पूजन तो दूर रहो तेना संसर्गमात्रथी पण श्रद्धान
बगडी जाय छे माटे सम्यग्द्रष्टि तो तेओनी संगति पण करतो नथी.
स्वामी समंतभद्रआचार्ये रत्नकरंडश्रावकाचारमां एम कह्युं छे के – भयथी,
आशाथी, स्नेहथी के लोभथी ए कुदेव, कुआगम तथा कुलिंगी – वेषधारीने
प्रणाम के तेमनो विनय जे सम्यग्द्रष्टि छे ते करतो नथी१, तेओना संसर्गथी
पण श्रद्धान बगडे छे – धर्मनी प्राप्ति तो दूर ज रही एम जाणवुं.
हवे मिथ्याद्रष्टि केवो होय छे ते कहे छेः —
दोससहियं पि देवं जीवहिंसाइसंजुदं धम्मं ।
गंथासत्तं च गुरुं जो मण्णदि सो हु कुद्दिट्ठी ।।३१८।।
दोषसहितं अपि देवं जीवहिंसादिसंयुतं धर्मम् ।
ग्रन्थासक्तं च गुरुं यः मन्यते सः स्फु टं कुदृष्टिः ।।३१८।।
१भयाशास्नेहलोभाच्च कुदेवागमलिंगिनाम् ।
प्रणामं विनयं चैव न कुर्युः शुद्धदृष्टयः ।। (श्लोक ३०)
१७४ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा