हवे त्रीजुं अचौर्याणुव्रत कहे छेेः —
जो बहुमुल्लं वत्थुं अप्ययमुल्लेण णेव गिह्णेदि ।
वीसरियं पि ण गिह्णदि लाहे थोवे वि तूसेदि ।।३३५।।
जो परदव्वं ण हरदि मायालोहेण कोहमाणेण ।
दिढचित्तो सुद्धमई अणुव्वई सो हवे तिदिओ ।।३३६।।
यः बहुमूल्यं वस्तु अल्पमूल्येन नैव गृह्णाति ।
विस्मृतं अपि न गृह्णाति लाभे स्तोके अपि तुष्यति ।।३३५।।
यः परद्रव्यं न हरति मायालोभेन क्रोधमानेन ।
दृढचित्तः शुद्धमतिः अणुव्रती सः भवेत् तृतीयः ।।३३६।।
अर्थः — जे श्रावक बहुमूल्य वस्तु अल्पमूल्यमां न ले, कपटथी
– लोभथी – क्रोधथी – मानथी परनुं द्रव्य न ले, ते त्रीजा अणुव्रतधारी
श्रावक छे. केवो छे ते? द्रढ छे चित्त जेनुं, कारण पामवा छतां प्रतिज्ञा
बगाडतो नथी तथा शुद्ध छे – उज्ज्वळ छे बुद्धि जेनी (एवो छे).
भावार्थः — सात व्यसनना त्यागमां चोरीनो त्याग तो कर्यो ज
छे. तेमां आ विशेष छे के – बहुमूल्यनी वस्तु अल्पमूल्यमां लेवाथी
झगडो उत्पन्न थाय छे. कोण जाणे शुं कारणथी सामो माणस अल्प
मूल्यमां आपे छे? वळी परनी भूली गयेली वस्तु तथा मार्गमां पडेली
वस्तु पण न ले, एम न जाणे के पेलो नथी जाणतो पछी तेनो डर
३. परने ठगवा माटे अछता – जूठा लेख लखवा, एवो एवो बधो, कुटलेखक्रिया
नामनो अतिचार छे.
४. कोई रूपिया – महोर – आभरणादि पोताने सोपीं गयो होय अने पाछळथी
तेनी गणतरी भूली अल्प प्रमाणमां मागवा लाग्यो तेने ‘हा ठीक छे तमारुं
आ छे ते लई जाओ’ एम कहेवुं ते न्यासापहार – अतिचार छे.
५. अंगविकार भृकुटीक्षेपादिकथी अन्यनो अभिप्राय जाणी इर्षाभावथी लोकमां
प्रगट करवो ते साकारमंत्रभेद नामनो अतिचार छे. आ सत्याणुव्रतना पांच
अतिचारदोष छे ते छोडवा योग्य छे. (अर्थप्रकाशिका टीका, पा. २८५)
धर्मानुप्रेक्षा ]
[ १८५