यः परिमाणं कुर्वते धनधान्यसुवर्णक्षेत्रादीनाम् ।
उपयोगं ज्ञात्वा अणुव्रतं पञ्चमं तस्य ।।३४०।।
अर्थः — जे पुरुष लोभकषायने अल्प करी संतोषरूप रसायणथी
संतुष्ट थतो थको सर्व धन – धान्यादिक परिग्रहने विनाशी मानी दुष्ट
तृष्णाने अतिशय हणे छे, तथा धन – धान्य – सुवर्ण – क्षेत्रादि परिग्रहनुं,
पोताना उपयोगसामर्थ्यने अने कार्यविशेषने जाणी तेना अनुसार,
परिमाण करे छे तेने आ पांचमुं अणुव्रत होय छे. अंतरंगपरिग्रह तो
लोभ – तृष्णा छे तेने क्षीण करे छे तथा बाह्यपरिग्रहनुं परिमाण करे छे.
द्रढचित्तथी प्रतिज्ञाभंग न करे ते अतिचार* रहित पंचमअणुव्रती छे.
ए प्रमाणे पांच अणुव्रत निरतिचार पालन करे छे ते व्रतप्रतिमाधारी
श्रावक छे. ए प्रमाणे पांच अणुव्रतनुं व्याख्यान कर्युं.
हवे ते व्रतोनी रक्षा करवावाळां सात शील छे. तेनुं व्याख्यान करे
छे. तेमां प्रथम त्रण गुणव्रतमां पहेलुं गुणव्रत कहे छेः —
जह लोहणासणट्ठं संगपमाणं हवेई जीवस्स ।
सव्व--दिसाण पमाणं तह लोहं णासए णियमा ।।३४१।।
जं परिमाणं कीरदि दिसाण सव्वाण सुप्पसिद्धाणं ।
उवओगं जाणित्ता गुणव्वदं जाण तं पढमं ।।३४२।।
यथा लोभनाशनार्थं सङ्गप्रमाणं भवति जीवस्य ।
सर्वदिशानां प्रमाणं तथा लोभं नाशयति नियमात् ।।३४१।।
यत् परिमाणं क्रियते दिशानां सर्वासां सुप्रसिद्धानाम् ।
उपयोगं ज्ञात्वा गुणव्रतं जानीहि तत् प्रथमम् ।।३४२।।
अर्थः — लोभनो नाश करवा अर्थे जीवने परिग्रहनुं परिमाण
* क्षेत्रवास्तु, हिरण्यसुवर्ण, धनधान्य, दासीदास अने कुप्यभांड आ वस्तुओना
परिमाणनुं उल्लंघन करवुं ते परिग्रहत्यागअणुव्रतना पांच अतिचार छे.
(जुओ अर्थप्रकाशिकाटीका, पृष्ठ – २८७)
१८८ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा