भावार्थः — हिंसक जीवोनुं पालन तो निष्प्रयोजन अने पापरूप
प्रगट ज छे तथा हिंसाना कारणरूप शस्त्र – लोह – लाख आदिनो
वणजव्यापार – लेणदेण करवां; तेमां पण फळ तो अल्प छे – पाप घणुं छे
माटे ते पण अनर्थदंड ज छे. एमां प्रवर्ततां व्रतभंग थाय छे अने
एने छोडतां व्रतनी रक्षा थाय छे.
हवे दुःश्रुति नामनो पांचमो अनर्थदंड कहे छेः —
जं सवणं सत्थाणं भंडणवसियरणकामसत्थाणं ।
परदोसाणं च तहा अणत्थदंडो हवे चरिमो ।।३४८।।
यत् श्रवणं शास्त्राणां भण्डणवशीकरणकामशास्त्राणाम् ।
परदोषाणां च तथा अनर्थदण्डः भवेत् चरमः ।।३४८।।
अर्थः — जे सर्वथा एकान्तवादीओनां कहेलां शास्त्रो के जे शास्त्र
जेवां देखाय छे एवां कुशास्त्रो, भांडक्रिया – हास्य – कुतूहल – कथननां शास्त्रो,
वशीकरण – मंत्रप्रयोगनां शास्त्रो, स्त्रीओनी चेष्टाना वर्णनरूप कामशास्त्रो
ए बधानुं सांभळवुं उपलक्षणथी वांचवुं – शीखवुं – संभळाववुं तथा परना
दोषोनी कथा करवी – सांभळवी ते दुःश्रुतिश्रवण नामनो छेल्लो पांचमो
अनर्थदंड छे.
भावार्थः — खोटां शास्त्रो सांभळवां – वांचवां – संभळाववां – रचवां
एमां आपणुं कांई प्रयोजन सिद्ध थतुं नथी, मात्र पाप ज थाय छे.
वळी आजीविका अर्थे पण एनो व्यवहार करवो श्रावकने उचित नथी.
मात्र व्यापारादि वडे योग्य आजीविका ज श्रेष्ठ छे. जेमां व्रतभंग थाय
तेवुं ते शा माटे करे? व्रतनी रक्षा करवी योग्य छे.
हवे अनर्थदंडना कथनने संकोचे छेः —
एवं पंचपयारं अणत्थदंडं दुहावहं णिच्चं ।
जो परिहरेदि णाणी गुणव्वदी सो हवे बिदिओ ।।३४९।।
१९२ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा