त्यां क्रोधनुं निमित्त आवतां एवुं चिंतवन करे के जो कोई मारा
दोष कहे छे ते जो मारामां विद्यमान छे तो ते शुं खोटुं कहे छे?
– एम विचारी क्षमा करवी. वळी जो मारामां दोष नथी ए तो जाण्या
विना कहे छे त्यां अज्ञानी उपर कोप शो करवो? – एम विचारी क्षमा
करवी; अज्ञानीनो तो बाळस्वभाव चिंतववो, एटले बाळक तो प्रत्यक्ष
पण कहे अने आ तो परोक्ष ज कहे छे ए ज भलुं छे, वळी प्रत्यक्ष
पण कुवचन कहे तो आम विचारवुं के बाळक तो ताडन पण करे अने
आ तो कुवचन ज कहे छे — ताडतो नथी ए ज भलुं छे, वळी जो
ताडन करे तो आम विचारवुं के – बाळक अज्ञानी तो प्राणघात पण करे
अने आ तो मात्र ताडन ज करे छे, पण प्राणघात तो नथी कर्यो –
ए ज भलुं छे; वळी प्राणघात करे तो एम विचारवुं के अज्ञानी तो
धर्मनो पण विध्वंस (नाश) करे छे अने आ तो प्राणघात करे छे, पण
धर्मनो विध्वंस तो नथी करतो. वळी विचारे के में पूर्वे पापकर्म
उपजाव्यां तेनुं आ दुर्वचनादि उपसर्ग – फळ छे. आ मारो ज अपराध
छे बाकी अन्य तो निमित्तमात्र छे, इत्यादि चिंतवन करतां उपसर्गादिना
निमित्तथी क्रोध उत्पन्न थतो नथी अने उत्तम क्षमाधर्म सधाय छे.
हवे उत्तम मार्दवधर्म कहे छेः —
उत्तमणाणपहाणो उत्तमतवयरणकरणसीलो वि ।
अप्पाणं जो हीलदि मद्दवरयणं भवे तस्स ।।३९५।।
उत्तमज्ञानप्रधानः उत्तमतपश्चरणक रणशीलः अपि ।
आत्मानं यः हीलति मार्दवरत्नं भवेत् तस्य ।।३९५ ।।
अर्थः — जे मुनि उत्तमज्ञानथी तो प्रधान होय तथा उत्तम
तपश्चरण करवानो जेनो स्वभाव होय तोपण पोताना आत्माने मदरहित
करे – अनादररूप करे ते मुनिने उत्तम मार्दवधर्मरत्न होय छे.
भावार्थः — सकल शास्त्रने जाणवावाळो पंडित होय तोपण
ज्ञानमद न करे. त्यां आम विचारे के माराथी मोटा अवधि –
२२० ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा