भावार्थः — इन्द्रियोने जीतवी ते उपवास छे; एटला माटे
भोजन करता होवा छतां पण यतिपुरुष उपवासी ज छे, कारण के
तेओ इन्द्रियोने वश करी प्रवर्ते छे.
जो मणइंदियविजई इहभवपरलोयसोक्खणिरवेक्खो ।
अप्पाणे वि य णिवसइ सज्झायपरायणो होदि ।।४४०।।
कम्माण णिज्जरट्ठं आहारं परिहरेइ लीलाए ।
एगदिणादिपमाणं तस्स तवं अणसणं होदि ।।४४१।।
यः मनःइन्द्रियविजयी इहभवपरलोकसौख्यनिरपेक्षः ।
आत्मनि एव निवसति स्वाध्यायपरायणः भवति ।।४४०।।
कर्मणां निर्जरार्थं आहारं परिहरति लीलया ।
एकदिनादिप्रमाणं तस्य तपः अनशनं भवति ।।४४१।।
अर्थः — जे मन अने इन्द्रियोनो जीतवावाळो छे, आ भव
परभवना विषयसुखोमां अपेक्षारहित छे अर्थात् वांच्छा करतो नथी,
पोताना आत्मस्वरूपमां ज रहे छे वा स्वाध्यायमां तत्पर छे, तथा
कर्मनिर्जरा अर्थे क्रीडा एटले लीलामात्र क्लेशरहित हर्षसहित एक दिवस
आदिनी मर्यादापूर्वक जे आहारने छोडे छे तेने अनशनतप होय छे.
भावार्थः — उपवासनो एवो अर्थ छे के – इन्द्रिय तथा मन
विषयोमां प्रवृत्तिरहित थई आत्मामां रहे ते उपवास छे. आलोक
– परलोक संबंधी विषयोनी वांच्छा न करवी ते इन्द्रियजय छे तथा
आत्मस्वरूपमां लीन रहेवुं वा शास्त्रना अभ्यास – स्वाध्यायमां मन
लगाववुं ए उपवासमां प्रधान छे; वळी जेम क्लेश न ऊपजे एवी
रीते क्रीडामात्रपणे एक दिवस आदिनी मर्यादारूप आहारनो त्याग
करवो ते उपवास छे. ए प्रमाणे उपवास नामनुं अनशनतप थाय छे.
उववासं कुव्वाणो आरंभं जो करेदि मोहादो ।
तस्स किलेसो अवरं कम्माणं णेव णिज्जरणं ।।४४२।।
२५२ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा