प्रायश्चित्त कहे छे, अथवा आत्मानी विशुद्धता करे ते प्रायश्चित्त छे. वळी
(प्रायश्चित्त शब्दनो) बीजो अर्थ एवो पण छे के – ‘प्रायः’ नाम
अपराधनुं छे, तेने ‘चित्त’ एटले तेनी शुद्धि करवी तेने प्रायश्चित्त कहीए
छीए. मतलब के पूर्वे करेला अपराधथी जे वडे शुद्धता थाय ते
प्रायश्चित छे. ए प्रमाणे जे मुनि मन-वचन-काय अने कृत-कारित
-अनुमोदनाथी दोष न लगावे तेने उत्कृष्ट विशुद्धता होय छे अने ए
ज प्रायश्चित्त★ नामनुं तप छे.
अह कह वि पमादेण य दोसो जदि एदि तं पि पयडेदि ।
णिद्दोससाहुमूले दसदोसविवज्जिदो होदुं ।।४५२।।
अथ कथमपि प्रामदेन च दोषः यदि एति तं अपि प्रकटयति ।
निर्दोषसाधुमूले दशदोषविवर्जितः भवितुम् ।।४५२।।
अर्थः — अथवा कोई प्रकारथी प्रमाद वडे पोताना चारित्रमां दोष
आवी गयो होय तो तेने निर्दोष साधु – आचार्यनी निकट दश दोष
रहितपणे प्रगट करे – आलोचन करे.
भावार्थः — प्रमादथी पोताना चारित्रमां दोष लाग्यो होय तो
आचार्य पासे जई दश दोष रहित आलोचना करे. पांच इन्द्रिय, चार
कषाय, चार विकथा, एक निद्रा अने एक स्नेह ए पांचे प्रमाद छे
तेना पंदर भेद छे❃ (विशेष) भंगोनी अपेक्षाए तेना घणा (३७५००)
भेद छे, तेमनाथी दोष लागे छे.
द्वादश तप ][ २५९
★ यतिना आचारमां दश प्रकारनुं प्रायश्चित्त कह्युं छे यथाः —
आलोयणपडिकमणं उभय विवेगो तहा विउस्सग्गो ।
तवछेदो मूलं पि य परिहरो चेव सद्दहणं ।।
मूलाचार – पंचाचाराधिकार गा. १६५
❃विकहा तहा कसाया इंदियणिद्दा तहेव पणओ य ।
चदु चदु पणमेगेगं होंति पमादा हु पण्णरस ।।
गो. जी. गा. ३४