१२ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा
तेनी रक्षा माटे जे अनेक कष्ट सहे छे ते पुरुषने मात्र फळमां कष्ट ज थाय छे; ए लक्ष्मीने तो कुटुंब भोगवशे के राजा लई जशे.
जो वड्ढारदि लच्छिं बहुविहबुद्धीहिं णेय तिप्पेदि ।
सव्वारंभं कुव्वदि रत्तिदिणं तं पि चिंतेदि ।।१७।।
ण य भुंजदि वेलाए चिंतावत्थो ण सुवदि रयणीये ।
सो दासत्तं कुव्वदि विमोहिदो लच्छितरुणीए ।।१८।।
यः वर्धापयति लक्ष्मीं बहुविधबुद्धिभिः नैव तृप्यति ।
सर्वारम्भं कुरुते रात्रिदिनं तमपि चिन्तयति ।।१७।।
न च भुङ्क्ते वेलायां चिन्तावस्थः न स्वपिति रजन्याम् ।
सः दासत्वं कुरुते विमोहितः लक्ष्मीतरुण्याः ।।१८।।
अर्थः — जे पुरुष अनेक प्रकारनी कळा — चतुराई — बुद्धि वडे लक्ष्मीने मात्र वधारे जाय छे पण तृप्त थतो नथी, एना माटे असि, मसि अने कृषि आदि सर्व आरंभ करे छे, रात्रि-दिवस तेना ज आरंभने चिंतवे छे, वेळाए भोजन पण करतो नथी अने चिंतामग्न बनी रात्रीमां सूतो (ऊंघतो) पण नथी ते पुरुष लक्ष्मीरूप स्त्रीमां मोहित थयो थको तेनुं किंकरपणुं करे छे.
भावार्थः — जे स्त्रीनो किंकर थाय तेने लोकमां ‘मोहल्या’ एवुं निंद्य नाम कहे छे. तेथी जे पुरुष निरंतर लक्ष्मीना अर्थे ज प्रयास करे छे ते पण लक्ष्मीरूप स्त्रीनो मोहल्या छे.
हवे, जे लक्ष्मीने धर्मकार्यमां लगावे छे तेनी प्रशंसा करे छेः —
जो वड्ढमाणलच्छिं अणवरयं देदि धम्मकज्जेसु ।
सो पंडिएहिं थुव्वदि तस्स वि सहला हवे लच्छी ।।१९।।
यः वर्धमानलक्ष्मीं अनवरतं ददाति धर्मकार्येषु ।
सः पण्डितैः स्तूयते तस्य अपि सफला भवेत् लक्ष्मीः ।।१९।।