१६ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा
जइ देवो वि य रक्खदि मंतो तंतो य खेत्तपालो य ।
मियमाणं पि मणुस्सं तो मणुया अक्खाया होंति ।।२५।।
यदि देवः अपि च रक्षति मन्त्रः तन्त्रः च क्षेत्रपालः च ।
म्रियमाणं अपि मनुष्यं तत् मनुजाः अक्षयाः भवन्ति ।।२५।।
अर्थः — मरणने प्राप्त थता मनुष्यने जो कोई देव, मंत्र, तंत्र,
क्षेत्रपाल अने उपलक्षणथी लोको जेमने रक्षक माने छे ते बधाय
रक्षवावाळा होय तो मनुष्य अक्षय थई जाय अर्थात् कोई पण मरे
ज नहि.
भावार्थः — लोको जीववाने माटे देवपूजा, मंत्र-तंत्र अने औषधी
आदि अनेक उपाय करे छे. परंतु निश्चयथी विचारीए तो कोई जीवता
(शाश्वत) देखाता नथी, छतां निरर्थक ज मोहथी विकल्प उपजावे छे.
हवे ए ज अर्थने फरीथी द्रढ करे छेः —
अइबलिओ वि रउद्दो मरणविहीणो ण दीसदे को वि ।
रक्खिज्जंतो वि सया रक्खपयारेहिं विविहेहिं ।।२६।।
अतिबलिष्ट अपि रौद्रः मरणविहीनः न दृश्यते कः अपि ।
रक्षमाणः अपि सदा रक्षाप्रकारैः विविधैः ।।२६।।
अर्थः — आ संसारमां अति बळवान, अति रौद्र – भयानक
अने रक्षणना अनेक प्रकारोथी निरंतर रक्षण करवामां आवतो होवा
छतां पण मरण रहित कोई पण देखातो नथी.
भावार्थः — गढ, कोट, सुभट अने शस्त्र आदि रक्षाना अनेक
प्रकारोथी उपाय भले करो परंतु मरणथी कोई बचतुं नथी अने सर्व
उपायो विफळ (निष्फळ) जाय छे.
हवे परमां शरण कल्पे तेना अज्ञानने दर्शावे छेः —
एवं पेच्छंतो वि हु गहभूयपिसायजोइणीजक्खं ।
सरणं मण्णइ मूढो सुगाढमिच्छत्तभावादो ।।२७।।