२२ ]
[ स्वामिकार्त्तिकेयानुप्रेक्षा
इत्येवमादिदुःखं यत् नरके सहते एकसमये ।
तत्सकलं वर्णयितुं न शक्नोति सहस्रजिह्वः अपि ।।३७।।
अर्थः — ए प्रमाणे पूर्व गाथामां कह्यां तेने मांडीने जे दुःखो ते नरकमां एक काळमां जीव सहन करे छे तेनुं कथन करवाने, जेने हजार जीभ होय ते पण समर्थ थतो नथी.
भावार्थः — आ गाथामां नरकनां दुःखोनुं वचन अगोचरपणुं कह्युं छे.
हवे नरकनुं क्षेत्र तथा ए नारकीओना परिणाम दुःखमय ज छे ते कहे छेः —
सव्वं पि होदि णरये खेत्तसहावेण दुक्खदं असुहं ।
कुविदा वि सव्वकालं अण्णोण्णं होंति णेरइया ।।३८।।
सर्वं अपि भवति नरके क्षेत्रस्वभावेन दुःखदं अशुभम् ।
कुपिताः अपि सर्वकालं अन्योऽन्यं भवन्ति नैरयिकाः ।।३८।।
अर्थः — नरकमां क्षेत्रस्वभावथी ज बधुंय दुःखदायक छे. अशुभ छे तथा नारकीजीव सदाकाळ परस्पर क्रुधित छे.
भावार्थः — क्षेत्र तो स्वभावथी दुःखरूप छे ज, परंतु नारकी (जीवो) परस्पर क्रोधी थता थका एकबीजाने मारे छे. ए प्रमाणे तेओ निरंतर दुःखी ज रहे छे.
अण्णभवे जो सुयणो सो वि य णरए हणेइ अइकुविदो ।
एवं तिव्वविवागं बहुकालं विसहदे दुःक्खं ।।३९।।
अन्यभवे यः सुजनः सः अपि च नरके हन्ति अतिकुपितः ।
एवं तीव्र विपाकं बहुकालं विषहते दुःखम् ।।३९।।
अर्थः — पूर्वभवमां जे स्वजन – कुटुंबी हतो ते पण आ नरकमां क्रोधी बनीने घात करे छे. ए प्रमाणे तीव्र छे विपाक जेमनो एवां दुःखो घणा काळ सुधी नारकीजीवो सहन करे छे.