सः एव एकः धर्मः वाचकशब्दः अपि तस्य धर्मस्य ।
तम् जानाति तत् ज्ञानं ते त्रयो अपि नयविशेषाः च ।।२६५।।
artha — vastuno (koI) ek dharma, te dharmano vAchak shabda tathA
te dharmane jANavAvALun gnAn e traNey nayanA visheSh (bhed) chhe.
bhAvArtha — vastunun grahaN karavAvALun gnAn, teno vAchak shabda
tathA vastu, ene (e traNene) jem pramANasvarUp kahevAmAn Ave chhe tem
nay paN kahevAmAn Ave chhe.
have vastunA ek ja dharmane grahaN kare evA ek nay (gnAn)ne
mithyAtva shA mATe kahevAmAn Ave chhe? teno uttar kahe chhe —
ते सावेक्खा सुणया णिरवेक्खा ते वि दुण्णया होंति ।
सयलववहारसिद्धी सुणयादो होदि णियमेण ।।२६६।।
ते सापेक्षाः सुनयाः निरपेक्षाः ते अपि दुर्णयाः भवन्ति ।
सकलव्यवहारसिद्धिः सुनयात् भवति नियमेन ।।२६६।।
artha — pratham kahelA traN prakAranA nay te jo paraspar
apekShAsahit hoy to te sunay chhe; parantu e ja jyAre apekShA rahit
sarvathA ek ek grahaN karavAmAn Ave tyAre te durnay (mithyAnay) chhe.
sunayothI sarva vyavahAranI (vastunA svarUpanI) siddhi thAy chhe.
bhAvArtha — nay chhe te badhAy sApekSha hoy to sunay chhe ane
nirapekSha hoy to kunay chhe. sApekShatAthI sarva vastuvyavahAranI siddhi chhe –
samyakgnAn svarUp chhe tathA kunayothI sarva lokavyavahArano lop thAy chhe –
mithyAgnAnarUp chhe.
have, parokShagnAnamAn anumAnapramAN paN chhe, tenun draShTAntapUrvak
svarUp kahe chhe —
जं जाणिज्जइ जीवो इंदियवावारकायचिट्ठाहिं ।
तं अणुमाणं भण्णदि तं पि णयं बहुविहं जाण ।।२६७।।
142 ]
[ svAmikArttikeyAnuprekShA