bhAvArtha — panchaparameShThI, dashalakShaNasvarUpadharma tathA Atma-
svarUpamAn vyakta (pragaT) rAg sahit upayog ekAgra thAy chhe, tyAre
te mandakaShAy sahit chhe em kahyun chhe ane e ja dharmadhyAn chhe. tathA
shukladhyAn chhe tyAn upayogamAn vyakta rAg to nathI arthAt potAnA
anubhavamAn paN na Ave evA sUkShma rAg sahit (muni) shreNI chaDhe
chhe tyAn AtmapariNAm ujjval hoy chhe tethI pavitra guNanA yogathI
tene shukla kahyun chhe. mandatam kaShAyathI arthAt atishay mand kaShAyathI te
hoy chhe tathA kaShAyano abhAv thatAn paN kahyun chhe.
have ArttadhyAn kahe chhe —
दुक्खयरविसयजोए केम इमं चयदि इदि विचिंतंतो ।
चेट्ठदि जो विक्खित्तो अट्टज्झाणं हवे तस्स ।।४७३।।
मणहरविसयविओगे कह तं पावेमि इदि वियप्पो जो ।
संतावेण पयट्टो सो च्चिय अट्टं हवे झाणं ।।४७४।।
दुःखकरविषययोगे कथं इमं त्यजति इति विचिन्तयन् ।
चेष्टते यः विक्षिप्तः आर्त्तध्यानं भवेत् तस्य ।।४७३।।
मनोहरविषयवियोगे कथं तत् प्राप्नोमि इति विकल्पः यः ।
सन्तापेन प्रवृत्तः तत् एव आर्त्तं भवेत् ध्यानम् ।।४७४।।
artha — dukhakArI viShayano sanyog thatAn je puruSh Avun chintavan
kare ke ‘A mArAthI kevI rIte dUr thAy?’ vaLI tenA sanyogathI
vikShiptachittavALo thayo thako cheShTA kare tathA rudanAdik kare tene
ArttadhyAn hoy chhe. vaLI je manohar – vahAlI viShayasAmagrIno viyog
thatAn A pramANe chintavan kare ke – ‘tene have hun shI rIte pAmun?’ em
tenA viyogathI santAparUp – dukharUp pravarte te paN ArtadhyAn chhe.
bhAvArtha — sAmAnyapaNe dukh – kalesharUp pariNAm chhe te
ArttadhyAn chhe. te dukhamAn evo lIn rahe ke bIjI koI chetanatA
(jAgrati) ja rahe nahi. e ArttadhyAn be prakArathI kahyun chhe pratham to
dvAdash tap ][ 271